بهترین سن مسواک زدن کودکان

آموزش مسواک زدن به کودکان را چگونه و از کی آغاز کنیم؟

مراقبت از دندان‌ها در کودکان باید پس از رویش اولین دندان آغاز شود و پس از 6 تا 8 ماهگی که دندان‌ها می‌رویند بهتر است بعد از هربار شیرخوردن و مصرف موادغذایی سطح دندان‌ها با گاز استریل تمیز شود.

با این بخش از دلگرم همراه باشید تا با بهترین زمان مسواک زدن کودکان آشنا شوید.

آموزش مسواک زدن به کودکان

بیش از ۴۰ درصد از کودکانی که به کودکستان می روند پوسیدگی دندان دارند. پوسیدگی دندان نسبت به بیماری های دیگر مثل آسم در بچه های امروز ۵ برابر و نسبت به زکام بهاره ۷ برابر شایع تر است. بنابراین سعی کنید تا بهترین کار را برای فرزندان خود انجام دهید. اولین گام در راه مبارزه با پوسیدگی دندان تمرین کردن و آموزش دادن عادتهای خوب مسواک زدن است.

***************************************************

چرا مراقبت از دندان ها از زمان نوزادی مهم است

دندان های نوزادی نقش یک راهنما را برای دندان های دائمی بزرگسالی ایفا می کنند. اگر آنها زودتر از موعد مقرر در اثر پوسیدگی بیافتند دندان های بزرگسالی ممکن است فضای کافی برای رشد بهتر را نداشته باشند. مراقبت های ضعیف از دندان های نوزادی همچنین ممکن است باعث بروز مشکلاتی چون عفونت- درد و مشکلات گفتاری نیز شود.

نکته‌ای که باید به آن توجه ویژه‌ای شود این است که والدین عزیز باید متناسب با سن فرزندشان از روش‌های بهداشت دهانی متفاوتی استفاده نمایند. بدین خاطر می‌توان کودکان و نوجوانان را به ۵ گروه سنی تقسیم نمود:

۱-نوزادی (از تولد تا ۱ سالگی)

بر خلاف تصور بسیاری از والدین که گمان می‌کنند چون فرزندشان دندانی در دهان خود ندارد پس نیازی به رعایت بهداشت دهان او وجود ندارد، رعایت اصول بهداشت دهان باید از همین دوره آغاز شود.
در این دوره زمانی والدین باید لثه کودکشان را با گاز یا پارچه مرطوب، که دور انگشت خود پیچانده‌اند، تمییز کنند. این کار موجب برقراری فلور میکروبی دهانی سالم در دهان کودک می‌شود. این کار بخصوص شب هنگام، که کودک مدت زمان طولانی مشغول مکیدن شیر از پستان مادر است، باید انجام شود. اگر فرزند شما بی‌قراری می‌کند و ممکن است که خواب شب را از شما بگیرد حداقل با چکاندن آب در دهان وی غلظت شیر را به حداقل برسانید.

۲- نوپایی (۱ تا ۳ سالگی):

به محض اینکه دندان‌های فرزندتان رویش یافت شما می‌توانید از مسواک استفاده کنید. مسواک مناسب برای فرزند شما باید دسته‌ای بلند و پهن، سری کوچک و موهایی نرم داشته باشد. مهم نیست که مسواک از چه مارکی باشد. در این سن می‌توان برای مسواک زدن دندان کودکان از خمیردندان استفاده کرد. اما توجه کنید که تا سن زیر دو سال، باید از خمیر دندان مخصوص کودکان که بدون فلوراید است، به حجم یک عدس، استفاده شود. برای کودک بالای ۲ سال می‌توان از خمیر دندان مخصوص کودکان حاوی فلوراید به‌‌‌‌ همان اندازه عدس استفاده نمود. همانند مسواک نیز مارک خمیر دندان و ایرانی یا خارجی بودن تفاوت چندانی از نظر اثربخشی ندارد.

۳- پیش دبستانی (۳تا ۶ سالگی):

اشتباهی که اغلب والدین برای کودکان دراین گروه سنی انجام می‌دهند این است که وظیفه مسواک زدن و نخ‌دندان کشیدن را به خود کودکان واگذار می‌کنند. در صورتی‌که والدین باید بر مسواک زدن کودکان خود نظارت کامل داشته باشند. می‌توانید به منظور حفظ اعتماد به نفس فرزند خود اجازه دهید ابتدا او مسواک بزند و نخ دندان بکشد؛ سپس با ذکر این نکته به فرزندتان که باید ببینید که غذا و یا میکروبی در دهان وی باقی نمانده باشد بار دیگر خودتان برای وی مسواک بزنید ونخ دندان بکشید. در این گروه سنی نیز باید از خمیر دندان مخصوص کودکان حاوی فلوراید استفاده نمود.

۴- دوره دبستان (۶ تا ۱۲ سالگی):

تمام نکات دوره پیش دبستانی را باید برای کودکان این دوره سنی هم رعایت کرد. در این زمان می‌توان از دهان شویه فلوراید نیز برای کمک به پیشگیری از پوسیدگی دندان استفاده نمود. اما نکته‌ای که باید در کودکان ۶ -۷ ساله توجه نمود این است که آیا آن‌ها قادر به غرغره کردن دهان شویه هستند یا نه؟ شما براحتی می‌توانید با یک آزمایش ساده به توانایی فرزندتان در غرغره کردن پی ببرید. برای این کار مقداری آب را در یک لیوان ریخته و بر روی لیوان سطح آب را نشانه گذاری کنید بعد از کودک خود بخواهید که آب درون لیوان را برای ۱ دقیقه در دهان خود بچرخاند و سپس دوباره به لیوان برگرداند، حال اگر سطح آب با سطح اولی هدر لیوان برابر بود کودک شما توانایی غرغره کردن را دارا است.

۵- دوره نوجوانی (۱۲تا ۱۸ سالگی):

در این سن تنها چالش والدین کاهش تمایل نوجوان شما برای رعایت بهداشت است. باید به گونه‌ای دوستانه انگیزه لازم برای رعایت بهداشت دهان را در وی برانگیزانید در غیر صورت با رفتارهای ظغیان‌گرانه و لجبازی نوجوان خود مواجه خواهید شد.

بیشتر پزشکان به والدین توصیه می کنند تا نوزادان خود را در اولین سال از تولد نوزاد یا زودتر چنانچه دندان های او قبل از یک سالگی سر بزند نزد دندان پزشک برده و معاینه کنند. توصیه مهم این است به محض مشاهده سر زدن دندان یا دندان های نوزاد آنها را هر روز با استفاده از یک مسواک سر کوچک و نرم (مسواک مخصوص نوزادان) و آب دو بار در روز ترجیحا بعد از صبحانه و قبل از خواب تمیز کرده و خورده های غذا و باکتریها را از دندانها خارج کنید. به خاطر داشته باشید در این زمان نباید از خمیر دندان استفاده کنید

هنگامیکه کودک به سن ۲ یا ۳ سالگی می رسد زمان آن فرا رسیده است تا نحوه مسواک زدن و مراقبت از دندانها را به او بیاموزید. هرچند آموزش های اولیه تکنیکهای بهداشت دهان و عادت های آن در دوران نوپایی آغاز می شود اما این آموزشها و مراحل آن تاثیر بسیار خوبی در دوران نوجوانی و جوانی کودک دارد. حتی قبل از اینکه دندان های اولیه کودک سر بزند والدین باید عادات خوب بهداشت دهان و دندان را در منزل تمرین کنند. قبل از آنکه دندان های اولیه و موقت نوزاد سر بزند تمیز کردن لثه ها و مراقبت از آنها بسیار مهم است.

بهتر است لثه نوزاد را با یک دستمال نرم یا گاز استریل و آب پس از هر بار شیر خوردن پاک کنید .مزیت دیگر این کار در این است که ممکن است در اثر فشار و مالش ملایمی که به لثه های او وارد می شود تا اندازه ای درد هنگام سر زدن دندان ها کاهش پیدا کند.آموزش مسواک زدن دندان کودک نوپا ممکن است چند سالی را به خود اختصاص دهد بنابراین باید اینکار را تا زمانیکه او ۶ یا ۷ ساله می شود با جدیت ادامه داده و حتی در این زمان مسواک زدن و عادات او را حتی زمانیکه خودش مسواک را به دست می گیرد تا قبل از ۶ یا ۷ سالگی تحت نظر قرار دهید.

راههای آموزش مسواک زدن به کودکان نوپا

تا زمانیکه کودک ۲ یا ۳ ساله است بهترین کار این است که والدین دندان های او را خودشان مسواک بزنند تا زمانیکه سطح هماهنگی و توجه به جزئیات موردنیاز برای مراقبت بهتر از دهان و دندان در کودک بالا برود در حدود تولد ۲ یا ۳ سالگی کودک سعی کنید تا کم کم مسواک زدن را به او بیاموزید. برای این کار ابتدا خودتان مسواک زدن دندان های او را امتحان کنید سپس کاری را که انجام داده اید مجدد برای او تکرار کنید

ساده ترین راه برای مسواک کردن دندان های کودک این است که او را در بغل خود نشانده و سر کودک را روی آرنج دست به شکل خم شده نگه دارید.یک مسواک سر کوچک و نرم مو نایلونی که با توجه به سن کودک برای او مناسب است انتخاب کنید سپس به آرامی مسواک را داخل دهان او کرده به سرعت دندان های کوچک او را بشوئید.در طول روز ۲ مرتبه این کار را انجام دهید. یکبار در روز بعد از خوردن صبحانه و در هنگام بعد از ظهر پس از خوردن آخرین نوشیدنی. کودک ممکن است مسواک را بجود یا اینکه به سمت آن چنگ بزند. اجازه دهید تا او به این کار خود ادامه دهد اما در نهایت به آرامی سر اور به سمت عقب خم کرده و مسواک بزنید

بهتر است در هنگام مسواک زدن مثل زمانیکه می خواهید به او غذا بدهید با کودک بازی کنید. سعی نکنید به زور دهان کودک را باز کنید. به او فرصت دهید تا عمل مسواک زدن را دوست داشته باشد. تعدادی هدیه و چیزهای تشویقی آماده کنید و زمانیکه او اجازه داد شما دندان هایش را مسواک بزنید آنها را به کودک بدهید.خمیر دندان را به اندازه ای روی مسواک بریزید که تنها سه چهارم از آن را بپوشاند. میزان فلوراید داخل خمیردندان کودکان نسبت به بزرگسالان کمتر است. بنابراین از خمیردندان مخصوص کودکان استفاده کنید. استفاده از خمیردندان به مقدار زیاد منجر به ایجاد لک در دندانها می شود. بنابراین به کودک نوپای خود بیاموزید تا باقی مانده خمیردندان را از دهانش با آب دهان به بیرون تف کند. او نیازی ندارد برای خارج کردن باقی مانده خمیردندان دهانش را از آب پر کند.

مسواک زدن کل سطح دندان کودک نوپای خود را به تدریج آغاز کنید. سپس کم کم کل سطوح دندان ها را با مسواک پوشش دهید زمانیکه مشغول مسواک کردن دندان های او هستید با او صحبت کنید و برایش مراحل مسواک زدن و کارهایی که انجام می دهید را توضیح دهید. تا سن ۷ سالگی به همین روش ادامه دهید و در مسواک زدن دندانها به او کمک کنید اما در این رده سنی سعی کنید مسئولیت مسواک زدن را بر عهده خودش بگذارید.پشت سر کودک خود روی زمین بنشینید و از او بخواهید دراز کشیده و سرش را در دامان شما بگذارد به این ترتیب شما می توانید تمام دندان های او را ببینید و به راحتی به دندان های بالا و پایین او تسلط پیدا کنید.

زمانیکه سرش را چرخاند یا به اصطلاح لول خورد مسواک را در دهانش در همان مسیر حرکت دهید.به خاطر داشته باشید وضعیت خوب مسواک زدن باعث می شود تا کودک شما به این کارعلاقه نشان داده و این کار را تقلید کند پس سعی کنید زمانیکه مسواک می زنید کودک مسواک زدن شما را ببیند بعضی از کارشناسان به والدین پیشنهاد می کنند که همراه با کودک خود آنها نیز مسواک بزنند و بهتر است به هنگام مسواک زدن به یکی از آهنگهای کودکانه و مورد علاقه او نیز گوش فرا دهند.زمانیکه کودک شما بزرگتر می شود اجازه دهید تا خودش مسواکش را انتخاب کند و همان رنگی را که می پسندد بردارد. این کار به افزایش علاقه و انگیزه او در مسواک کردن کمک می کند.

کاربر گرامي لطفا نظرات خود را در مورد مطالب دلگرم بيان نماييد.

منبع:دکتر سلام

***************************************************

مجله اینترنتی دلگرم

مرجان امینی