سخنگوی وزارت امور خارجه چین معامله وی گفت: ما در مورد واکنش اخیر ایران جدی هستیم معامله ما در حال بررسی هستیم در نگاه اول، پاسخ طرف ایرانی، Fr معامله سخنگوی وزارت خارجه چین گفت که پکن در حال بررسی پاسخی است. معامله ایران برای آمریکاست. به گزارش فارس، سخنگوی وزارت خارجه چین صبح شنبه (21 شهریور) گفت: پکن در حال بررسی واکنش ایران به برجام اخیر با آمریکا است. اخبار در مورد معامله ما را دنبال کنید.
سخنگوی وزارت خارجه چین گفت: به طور جدی در حال بررسی واکنش اخیر ایران هستیم. در نگاه اول، پاسخ طرف ایرانی فراتر از مواضع ثابت خود در مورد موضوعات مربوطه نیست.» وی افزود: «امیدواریم همه طرف‌ها بتوانند نگرانی‌های مشروع ایران را فعالانه برطرف کنند و در اسرع وقت برای رسیدن به توافق تلاش کنند.
«ناصر کنعانی» سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران صبح جمعه از ارسال نظرات تهران به پاسخ آمریکا در خصوص متن پیش‌نویس توافقنامه لغو احتمالی تحریم‌ها به اتحادیه اروپا خبر داد. هماهنگ کننده اتحادیه
کمیسیون اروپا نیز شامگاه جمعه اعلام کرد که آخرین پاسخ ایران را در خصوص مذاکرات هسته ای دریافت کرده و آن پاسخ را به آمریکا و دیگر مذاکره کنندگان ارائه کرده است.
پیش از این «ودانت پاتل» معاون سخنگوی وزارت خارجه آمریکا ساعاتی پس از ارسال پاسخ ایران به «انریکه مورا» معاون سیاست خارجی اتحادیه اروپا، تلاش کرد توپ را به زمین ایران بیندازد و مدعی شد که پاسخ تهران این بود که تحلیلگران می گویند برخی عوامل از جمله فشار رژیم صهیونیستی، اختلاف نظر با کنگره و مشکلات داخلی آمریکا، دلیل عدم تمایل دولت بایدن برای بازگرداندن برجام در ماه های اخیر بوده است.
بایدن در سال 2021 زمانی که سیاست فشار حداکثری بر ایران نتوانست به اهداف خود دست یابد، به قدرت رسید. این سیاست علاوه بر ناکامی در شکل‌دهی توافق هسته‌ای جدید، باعث ایجاد دودستگی در روابط کشورهای دو سوی اقیانوس اطلس و تضعیف اثربخشی نظام تحریم‌ها به عنوان یکی از ابزارهای اصلی سیاست خارجی آمریکا و از همه مهم‌تر تقویت شده است. روند مقابله با استکبار در ایران
جمهوری اسلامی ایران لغو تحریم‌ها، اخذ ضمانت‌نامه‌ها در خصوص دوام برجام و رفع ادعاهای حمایتی آژانس انرژی اتمی را از خواسته‌های اصلی خود در مذاکرات رفع تحریم‌ها دانست و تاکید کرد که تنها بازگشت به توافق دوجانبه است. که در ازای برخی محدودیت ها منافع اقتصادی ملموسی برای ملت ایران به همراه خواهد داشت، پیروی و پذیرش آن را منطقی می داند.
ما نباید از آمریکا بخواهیم برجام را تضمین کند
تضمین حقوقی و اقتصادی برای برجام امکان پذیر نیست. دولت کنونی ایالات متحده نمی تواند بدون توافق با دو سوم سنا، دولت بعدی را به صورت قانونی متعهد به کاری کند. کوروش احمدی دیپلمات بازنشسته در یادداشتی در روزنامه شرق نوشت: روند موفقیت آمیز احیای برجام طی یک سال و نیم گذشته دیروز با شکست دیگری مواجه شد. در همین حال، جوزف بورل و مکرون و سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا هفته گذشته از روند مثبت و احتمال دستیابی به توافق “در چند روز آینده” صحبت کردند.
پس از اظهارات سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا، کاهش جدیدی در امید کاذب رخ داد. این سخنگو با تایید دریافت پاسخ ایران از طریق اتحادیه اروپا و آغاز بررسی آن، مدعی شد: متاسفانه این پاسخ سازنده نیست. در عین حال سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا نیز گفت که “در چند هفته گذشته برخی از روزنه ها بسته شده و برخی از منافذ دیگر همچنان باقی مانده است.” در همین حال، سخنگوی وزارت خارجه ایران روز پنجشنبه گفت که این وزارتخانه پاسخی «سازنده» ارسال کرده است.
در همین زمینه، مجله پولیتیکو نیز به نقل از یک مقام آمریکایی که نامش فاش نشده است، نوشت: «ما در حال بررسی پاسخ ایران هستیم. اما مسئله اصلی این است که این پاسخ اصلاً دلگرم کننده نیست. وی افزود که “بر اساس این پاسخ، به نظر می رسد که ما به عقب برمی گردیم.” همین نشریه از ارزیابی منفی یک دیپلمات اروپایی خبر داد.
آنچه قابل توجه است سرعت غیرعادی واکنش سخنگوی آمریکا به واکنش ایران است. صرف نظر از اظهارات مقامات آمریکایی که ممکن است تبلیغاتی و با در نظر گرفتن سیاست داخلی باشد، تنها راه حدس زدن محتوای پاسخ ایران، بررسی آخرین اظهارات مقامات ایرانی است.
آقای امیر عبدالهیان در سفر به مسکو در گفت و گوی مشترک با همتای روسی خود به دو نکته اشاره کرد که یکی ضمانت و دیگری تضمین است. وی در خصوص ضمانت‌نامه‌ها، در این زمینه بر لزوم «متن قوی‌تر ضمانت‌نامه… و ضمانت‌های قوی‌تر و مطمئن‌تر» تاکید کرد و افزود: «مسئله حل مسائل حفاظتی باقی‌مانده در آژانس نیز مورد توجه جدی ما است. “؛ بنابراین، می توان فرض کرد که مضامین اصلی باقی مانده ممکن است این دو موضوع باشند. با توجه به تضمین‌ها و با توجه به سابقه پایبندی کامل ایران به برجام 1994 و خروج کاملاً غیرموجه ایالات متحده از این توافق، ایران بدون شک حق دارد به ایالات متحده بی‌اعتماد باشد. اما سوال این است که آیا «ضمانت‌های قوی‌تر و مطمئن‌تر» اساساً امکان‌پذیر است؟
واقعیت این است که برجام از ابتدا قرار بود یک «برنامه اقدام داوطلبانه» برای ایجاد اعتماد باشد. مهم این است که شکل گیری این توافق به این شکل به نفع ایران بوده است. زیرا تعهدات هسته ای ایران در قالب NPT و موافقتنامه پادمان مشخص است و ایران نباید بیش از دو سند مذکور تعهدات الزام آور بیشتری را متقبل شود. آنچه باعث شد آمریکا از برجام خارج شود، پدیده ترامپ بود که در تاریخ 240 ساله آمریکا استثنا بود. علاوه بر این، او از تعدادی دیگر از قراردادهای ایالات متحده خارج شد و حتی از خروج از ناتو خودداری کرد.
در چنین زمینه‌ای، مهم این است که تضمین‌های حقوقی و اقتصادی برای برجام امکان‌پذیر نباشد. دولت کنونی ایالات متحده نمی تواند بدون توافق با دو سوم سنا، دولت بعدی را به صورت قانونی متعهد به کاری کند. علاوه بر این، انصراف از قرارداد حتی غیرممکن نیست. اگرچه آمریکا به راحتی از پیمان دوستی با ایران خارج شد. بدیهی است که اگر یک دولت آینده آمریکا قصد خروج از اصول توافق را داشته باشد، چندین بند به عنوان تضمین در همان توافق به هیچ وجه مانع از آن نخواهد شد. تضمین اقتصادی از نظر منافع آمریکا و ایران در اقتصاد یکدیگر نیز ممکن نیست. زیرا برجام تنها بر تحریم های مرتبط با برنامه هسته ای ایران متمرکز است و تحریم های اولیه آمریکا و سایر تحریم های ثانویه هرگز نباید لغو می شدند.
اما دو نوع ضمانت ممکن است: یکی ضمان سیاسی و دیگری «ضمان ذاتی». البته عمر ضمانت سیاسی محدود به دولت فعلی آمریکاست. اما تضمین ذاتی به معنای امکان احیای برنامه هسته ای ایران در صورت خروج آمریکا از برجام است. در واقع، این تنها تضمین قوی برای برجام است. ایران می‌تواند با اطمینان و بدون کسب اطمینان از آمریکا بر اهرم‌های قابل اعتماد خود متشکل از دانش و تجربه هسته‌ای کارشناسان و زیرساخت‌های هسته‌ای خود تکیه کند و در صورت خروج آمریکا از برجام، هر یک می‌توانند برنامه هسته‌ای خود را احیا کنند. بدون شک این تنها تضمین موثری است که می تواند مانعی معتبر در مسیر خروج دولت آینده آمریکا از برجام باشد.
در مورد حفاظت نیز باید توجه داشت که شرایط امروز با سال 2014 بسیار متفاوت است. و «لپ‌تاپ هزای» آن روز با «سه سایت ادعایی» امروز متفاوت است و پیچیدگی برنامه هسته‌ای ایران امروز و گستردگی شاخه کنونی ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بیشتر است. فضای کلی در این دوره با فضای مثبتی که در سال 2014 حاکم بود یکسان نیست و در نهایت مدیرکل فعلی آژانس نیز با مدیرکل آن زمان آژانس متفاوت است. علاوه بر این باید مصوبه سه ماه پیش شورای حکام آژانس با 30 رای مثبت را در نظر بگیریم.
در چنین شرایطی باید این احتمال را داد که همان فرمولی که در سال 2014 کار می کرد، این بار ممکن است کارساز نباشد. از سوی دیگر، این بار سنگینی بدترین سناریوی ممکن، یعنی ارسال مجدد پرونده ایران به شورای امنیت، به بدترین بار قبلی نخواهد بود. این بار در چنین حالتی اولاً ممکن است روسیه تمایل بیشتری به استفاده از حق وتو داشته باشد و ثانیاً این بار در هر صورت چهار کشور غربی اهرم استفاده از «مکانیسم ماشه» را دارند و می توان به آن اشاره کرد. پرونده ایران دوباره به شورای امنیت چیز زیادی به آنها اضافه نمی کند.
بنابراین، با توجه به نقش چنین عواملی، راه حل بن بست ممکن است این باشد که ایران بسته شدن پرونده پادمانی را به خط قرمز قطعی تبدیل نکند و تلاش برای حل این مشکل تا روز اجرای مجدد برجام باشد. برجام، درباره اولویت‌های مهم‌تر و در راس مردم». رئیسی اولویت اصلی خود را اعلام کرد. اگر احیای برجام در روزهای آینده امکان پذیر نباشد، پویایی سیاسی جدید در ماه سپتامبر و اوج گیری مبارزات انتخاباتی در آمریکا ممکن است منجر به تعلیق مذاکرات تا انتخابات آمریکا شود.