با روش کاشت درخت انگور و نگهداری از آن آشنا شوید

روش صحیح کاشت درخت انگور

درخت انگور می تواند در اغلب خاکها رشد کرده و محصول بدهد. شرایط کاشت درخت انگور با وضعیت آب و هوایی ایران بسیار سازگار بوده و پرورش و نگهداری از این گیاه در کشور ما بسیار رایج است و بسیاری نیز علاقه دارند که این درخت زیبا و میوه های پرخاصیت آن را در باغ و باغچه های محل سکونت خود پرورش دهند. برای آشنایی با روش کاشت درخت انگور در باغ و باغچه با ما در مجله دلگرم همراه شوید.

گیاه شناسی درخت انگور

درخت انگور گیاهی بسیار قدیمی است که مصری‌ها پنج هزار سال قبل از میلاد آنرا می‌شناختند. موطن اصلی انگور آسیای صغیر و ایران بوده و هم اکنون نیز به صورت وحشی و نیمه وحشی در این مناطق دیده می‌شود. انگور درختچه‌ای است بالا رونده که به کمک پیچک‌های خود به سهولت از موانع و درختان مجاور بالا می‌رود و درازای آن به ۱۰ الی ۱۵ متر می‌رسد. مهمترین محصولاتی که امروزه از مو بدست می‌آید عبارتند از: انگور مجلسی، کشمش، آب انگور، سرکه، در گیلان خمس در ملایر شیره انگور – دوشاب.

واریته‌های انگور از لحاظ رنگ حبه‌ها به چهار دسته تقسیم می‌شوند ۱- انگور‌های سبز ۲- انگور‌های قرمز ۳- انگور‌های سیاه ۴- انگور‌های زرد

نیازهای اکولوژیک درخت انگور

آب و هوا: در آب و هوای نسبتاً ملایم تابستانی انگور‌های زود رس در صورتی که در شیب‌های جنوبی کاشته شوند، می‌توانند محصول بدهند. اغلب واریته‌های آن در مقابل سرمای زمستانی بخوبی مقاومت می‌کنند. درخت انگور به سرمای شدید زمستانی اهمیتی نمی‌دهد، ولی برای گیاه این مهم است که بهار و تابستان گرم و آفتاب داشته باشد باد‌های شدید به انگور بیش از سرما می‌توانند صدمه بزنند در بهار به محض اینکه هوا از ۱۰ درجه سانتیگراد بالا صفر بیشترشد گیاه رشد را شروع می‌کند.

آبیاری: هر چه هوای منطقه گرمتر باشد درخت انگور به آب زیادتری نیاز دارد. ریشه‌های درخت انگور در خاک‌های مختلف تا عمق‌های متقاوت رشد می‌کنند. مثلاً در خاک‌های سنگین و رسی حداکثر تا ۹۰ سانتی متر، در خاک‌های متوسط رسی شنی تا ۵/۳ متر، و در خاک‌های سبک تقریباَ شنی حتی تا عمق ۶ متر و بیشتر هم نفوذ می‌کنند. در خاک‌های کم عمق و نسبتاً رسی که ریشه‌های درخت انگور تقریباً در عمق کمتر از یک متر پخش شده اند دفعات آبیاری را باید زیادتر کرد، زیرا معمولاَ آب در نزدیکی‌های سطح خاک باقیمانده و به سرعت تبخیر می‌شود. مقدار آب مورد نیاز درخت انگور با عامل گرما، تغییر می‌کند مثلاً یک منطقه سردسیر که تابستان‌های گرم داشته باشد به حدود ۵۰۰ میلی لیتر آب نیاز دارد. مناطق گرم معتدل ۷۵۰ میلی متر و نقاط خیلی گرم تا ۱۳۵۰ میلی متر آب احتیاج دارد.

خاک: خاک‌های اسیدی یا دارای نمک زیاد، برای کاشت درخت انگور نامناسب می‌باشند. مناسب‌ترین خاک، خاک‌هایی سبک و عمیق شنی رسی که کمی هم آهک داشته و آب را به راحتی از خود عبور دهد، می‌باشد. مقدار محصول درخت انگور در درجه اول به کودشیمیایی، هوموس، شخم، آبیاری، زهکشی و تکان دادن زمین از عمق زیاد (مثلاً ۵۰ سانتی متر یا عمیق تر) به کمک Soussoleuse قبل از کاشت نهال و پس از به بار نشستن آن با سمپاشی و هرس‌های صحیح و به موقع و کوددادن‌ها بستگی دارد. عوامل دیگری که در درجه دوم اهمیت روی مقدار محصول اثر می‌گذارند عبارتند از:: رنگ خاک (هر چه تیره‌تر جذب نور خورشید بیشتر) عمق خاک، مقدار آهک و همچنین pH آن.

کوددهی درخت انگور

ازت: برای کوددهی درخت انگور از اوره استفاده می‌شود که می‌توان به عنوان کود برگی با غلظت ۱ درصد هم داد. زیاده روی در دادن کود‌های ازته اثرات منفی در رشد گیاه دارد که مهمترین آن‌ها عبارتند از: رشد بیش از حد بهم زدن رشد طبیعی گل‌ها و در نتیجه کم شدن محصول.

پتاسیم: برای ساختن ساختمان برگ‌ها و چوبی و سخت شدن شاخه‌ها بویژه ساقه‌ها و همچنین برای رسیدن خوشه‌های انگور وجودش لازم است.

منیزیم: یکی از کود‌های اصلی مورد نیاز درخت انگور است. وجودش در برگ‌ها برای ساختن کلروفیل و در نتیجه جذب Co2 از هوا و تبدیل آن به قند ضروری است و معمولاً به صورت سولفات منیزیم به زمین داده شده که براحتی در آب حل می شود.

کلسیم: از کود‌هایی است که درخت انگور شدیداً به آن وابسته است و باید همه ساله به مقدار لازم به باغ‌های انگور داد.

مراحل کلی کاشت درخت انگور

• 
  آماده سازی بستر مناسب کاشت
• 
  تامین نهال مورد نظر
• 
  چاله کنی برای کاشت نهال و قلمه
• 
  آبدهی مناسب
• 
  هرس کردن و فرم دادن به درخت
• 
  نگهداری مناسب درخت انگور قبل از شروع باردهی

کاشت درخت انگور در باغ

کاشت انگور در باغ به دو روش قابل انجام است:

کاشت قلمه انگور در محل اصلی : برای انجام این کار معمولاً‌ از ارقامی استفاده می شود که قلمه آنها به آسانی ریشه می دهد. این شیوه کاشت رواج بسیار اندکی دارد. در بعضی از کشورهای موخیز و همچنین ایران، ‌از این روش فقط برای ایجاد باغات انگور به صورت دیمی استفاده می شود.

کاشت قلمه انگور در خزانه : در بیشتر موارد ، قلمه ها را برای ریشه دار شدن ، در خزانه می کارند . این روش برای ارقامی مفید است که قلمه هایشان به سختی ریشه می دهند. برای کاشت قلمه‌های انگور در خزانه ابتدا زمین را از طریق شخم عمیق ، نرم و آماده ساخته و آنگاه شیارهایی موازی به عمق 20 تا 30 سانتیمتر متناسب با طول قلمه و فاصله 40 تا 50 سانتیمتر از یکدیگر حفر می کنند.

پس از آن قلمه ها را بطور مرتب و به فاصله 5 سانتیمتر از یکدیگر ،‌پای دیواره شمالی شیار به نحوی پهلوی هم قرار می دهند که 1 یا 2 جوانه انتهایی قلمه ها خارج از خاک قرار می گیرد.

در این خزانه ، قلمه ها به مدت یک سال باقی می مانند ودر پایان سال اول رشد ، یعنی در پاییز همان سال یا اوایل سال دوم و پیش از شروع فعالیت حیاتی گیاهان ، قلمه های ریشه دار شده را خزانه دوم (خزانه انتظار)‌ کشت می کنند. در این خزانه قلمه ها را بر روی ردیفهایی به فاصله 75 سانتی متر از یکدیگر و با فواصل 45 تا 50 سانتیمتر بین هر بوته می کارند.

لازم است بدانید در مواردی که در سال اول کاشت،‌ رشد شاخه های جوان بر روی قلمه و مقدار ریشه ایجاد شده در همان سال به اندازه کافی باشد ، می توان قلمه ها را از خزانه اول مستقیماً به محل اصلی انتقال داد. پس از کاشت قلمه در خزانه و یا در محل اصلی ، می بایستی مراقب بود که در آبیاری قلمه ها کوتاهی نشود و پس از هر آبیاری ، زمین را می بایستی سله شکنی و وجین کرد.

کاشت درخت انگور در باغچه منزل

1. 
   محلی از باغچه منزل را که برای کاشت درخت انگور در نظر گرفته اید باید دارای خاک حاصلخیز و غنی باشد. همچنین بهترین زمان کاشت در مناطق با آب و هوای معتدل، در بهار تا اوایل تابستان است.
2. 
   نهال انگور را طوری بکارید که حداقل دو جوانه اش داخل خاک مانده ولی سرشان حدود ۵ سانتیمتر خارج از خاک باشد و سپس چاله را با مخلوطی از خاک و کود پر کرده سر نهاله را حدود ۱سانتیمتر ببرید.
3. 
   پس از اتمام خاک ریزی خاکهای اطراف نهال را به شدت فشار داده و به دنبال آن به مقدار کافی آبیاری کنید.
4. 
   کودها را همه ساله باید به نهال داد ولی نه در کنار درخت یا در سطح چاله های قبلی بلکه در فاصله ای متناسب با رشد ریشه هایشان و دور از تنه درخت انجام شود.
5. 
   بعد از رفع خطر سرمای بهار و کمی پیش از باز شدن جوانه ها بدون توجه به ارتفاعی که نهال رسیده آنرا از بالای جوانه سوم میبرند به طوری که برای نهال۳جوانه باقی بماند در بهار یا تابستان پس از انکه جوانه ها رشد کردند به محض اینکه یکی از انها به۲۰سانتیمتر رسید دو جوانه دیگر را از ته هرس میکنند و جوانه۲۰ سانتی متری را یه عنوان شاخه اصلی بحساب اورده و به قیم می بندند.
6. 
   در اواخر پاییز شاخه اصلی درخت انگور را به ۶ جوانه می رسانند و شاخه های دیگر را هرکدام به ۲جوانه محدود می کنند.
7. 
   این هرس باید همه ساله به همین ترتیب تکرار شود تا شاخه اصلی درخت انگور درازای مورد نظر برسد.
8. 
   توجه داشته باشید، هرگاه نهال از بازار خریداری شده باشد انرا تا ۲۴ ساعت داخل اب می خوابانند به طوریکه آب روی آن را خوب بپوشاند. سپس نهال را بیرون آورده یک ساعت در هوای آزاد گذاشته سپس فورا آنها را در محل اصلی به روش بالا کاشته و آب فراوان دهید.

نحوه آبیاری درخت انگور

بعد از کاشت درخت انگور مهمترین و اصلی ترین نکته، ابیاری صحیح و به موقع نهال جوان است. نهال انگور در فصل زمستان که بارندگی زیاد است نیاز به آبیاری زیادی ندارد و در صورت شرایط مناسب باغ، هر دو هفته یک بار آبیاری برای رشد آن کفایت می کند اما در فصل تابستان به دلیل خشکی هوا و گرمای زیاد هفته ای دو الی سه مرتبه آبیاری برای رشد بیشتر این درخت بسیار لازم است.

هرس کردن و فرم دادن به درخت انگور

بعد از گذشت یک بهار ( یک سال ) از کاشت درخت انگور که گیاه به خوبی رشد کرده و شکوفه داده است. شما می توانید به سراغ هرس کردن این درخت بروید و شاخ و برگ های اضافه و زرد را از آن جدا کنید البته این کار در سال اول خیلی ضروری نیست ولی انجام آن بهتر می باشد .

نگهداری از درخت انگور قبل از شروع باردهی

قبل از فصل بار دهی درخت انگور باید نکاتی را رعایت نمایید تا به محصول بهتری از گیاه دریافت نمایید مانند شخم زدن شیار ها ، پخش کردن کود مرغوب در سطح خاک ، سم پاشی برای از بین بردن آفت ها و برچیدن علف های هرز .

برداشت محصول از درخت انگور

در اردیبهشت یعنی زمانیکه خوشه‌ها به چشم قابل دیدن می‌شوند باید درخت انگوری که تعداد خوشه‌های زیاد داشته و با وضع و قدرت درخت متناسب نمی‌باشند مقداری از خوشه‌ها را چید و دور انداخت تا بقیه خوشه‌ها از نظر غذایی کمبود نداشته و مرغوب شوند.

برای تسریع در رسیدن انگور و خوشه‌های دیررس باید برگ‌هایی را که روی خوشه‌ها قرار گرفته و مانع رسیدن نور مستقیم خورشید و گرما به انگور‌ها می‌شوند را از اوایل مرداد چید و دور ریخت.

هنگام انگور چیدن باید سعی شود که خوشه‌ها را از محل چسبیدن به شاخه‌ها جدا کرده و برای این کار از قیچی استفاده می‌کنند تا حبه‌ها له نشوند. تنها باید خوشه‌های رسیده را چید و چیدن خوشه‌های نارس را به نوبت‌های بعد واگذار نمود. چون بعضی واریته‌ها همه خوشه هایشان در آن واحد نمی‌رسندئو ضرورت دارد که انگور‌های این واریته در ۲ و ۳ و یاحتی ۴ نوبت چیده شود البته این امر به نفع باغبان است، زیرا زمان بیشتری برای کار خواهد داشت و کارگر کمتری نیاز دارد و همچنین زمان زیادتری برای فروش محصول دارد مهمتر آنکه پس از چیدن مقداری محصول تمام شیره گیاه صرف رشد و رساندن بقیه انگور‌هایی می‌شود که هنوز به درخت آویزانند.

بیشتر بخوانید:

کاشت و پرورش و شرایط نگهداری گل قهر و آشتی

پرورش و نگهداری گل آزالیا ( گل زینتی آپارتمانی )

اصول کاشت و نگهداری گل آگلونما در خانه