سلام نو – سرویس سیاسی: آنطور که منابع مطلع تایید کردهاند عباس عراقچی معاونت سیاسی وزارت خارجه را به علی باقری تحویل داده است. باقری معاون سعید جلیلی در شورای عالی امنیت ملی و چهرهای بود که پس از رای آوردن رئیسی به عنوان هماهنگ کننده دولت جدید در وزارت خارجه مستقر شد.
اگر تغییری ناگهانی رخ ندهد و باقری به جای عراقچی معاون سیاسی وزیر خارجه شود و پرونده برجام نیز در وزارت خارجه باقی بماند باید باقری را رئیس تیم مذاکره کننده ایران در دورههای آتی مذاکرات احیای برجام دانست، نکتهای که از چند منظر قابل توجه و مایهی نگرانی است.
نخست این که علی باقری در تمام ۸ سال گذشته در کنار سعید جلیلی از جدیترین مخالفان برجام بودهاند. این به آن معنا است که او از اساس برجام به معنایی که امروز وجود دارد را قبول ندارد. با چنین سابقهای او چطور میتواند مذاکرات احیای چیزی را هدایت کند که از اساس با وجودش مخالف است؟ آیا انتصاب باقری کنی به معنای پایان کار برجام و تغییر ریل ایران است؟ آیا با این انتصاب برجام از وزارت خارجه به شورای عالی امنیت ملی میرود؟
مشکل دوم اما تواناییهای علی باقری است. باقری در زمانی که جلیلی معاونت اروپا و آمریکای وزارت امور خارجه را برعهده داشت، مدیرکل اروپای مرکزی و شمالی این معاونت بود و پس از سعید جلیلی مدتی به عنوان معاون اروپای وزیر امور خارجه فعالیت کرد. با وجود این سابقه اما آن چنان که در محافل دیپلماتیک مشهور است باقری انگلیسی بلد نیست. او همچنین تونایی خاصی در تنظیم سند، کاری که حوزه تخصصی جواد ظریف بود، ندارد.
این به آن معنا است که حتی اگر پرونده برجام در وزارت خارجه بماند و باقری هم بخواهد مذاکرات احیای برجام را به سمت موفقیت هدایت کند باز هم با موانع فنی جدی روبهرو است و سرعت مذاکرات کم میشود، سرعتی که مورد تاکید دولت رئیسی بوده است.
حضور باقری در راس عالیترین معاونت وزارت خارجه را میتوان آغاز کنار گذاشتن معماران، همکاران و موافقان برجام در وزارت خارجه دانست. بعد از عباس عراقچی باید منتظر خداحافظی چهرههایی چون مجید تخت روانچی و کارشناسان موثر تیم برجام نیز بود.
اما با رفتن این گروه چه کسانی جای آنها را خواهند گرفت؟ برخی خبرنگاران حوزه دیپلماسی و سیاست خارجی گزارش دادهاند که تیم جلیلی پس از ناکامی در سهمیههای مختلف از دولت فشار سنگینی برای ورود به وزارت خارجه آوردهاند و انتصاب باقری هم محصول فشار همین لابی است.
در نتیجه باید منتظر بود که برجام ستیزان کرسیهای مهم وزارت خارجه را در دست بگیرند. فریدون مجلسی، در گفتوگوی چندی پیش خود با دیپلماسی ایرانی این طیف را بن بستگرا خواند که «به ظاهر خواهان گفت وگو و خود را اهل مذاکره قلمداد می کنند، اما بنایی برای حل مشکلات و چالش های سیاست خارجی از مسیر تعامل ندارند و در بهترین حالت صرفاً مذاکره را برای مذاکره و وقت کشی پیش میکشند، نظیر آن چه آنچه در دوران محمود احمدی نژاد روی داد که در نهایت ما را به بن بست سال های آغازین دهه ۹۰ شمسی کشاند.»
مجلسی با اشاره به زوج جلیلی و باقری میگوید: قطعاً حضور افرادی مانند سعید جلیلی و باقری کنی در سیاست خارجی ایران که در کارنامه خود جز وقت کشی و خریدن وقت ندارند بازگشت به همان بن بست گرایی دیپلماسی دولت های نهم و دهم است.
حالا باید صبر کرد و دید که اگر برجام در وزارت خارجه بماند، امیرعبداللهیان چطور میخواهد آن را با مذاکره کنندهای به سرانجام برساند که از اساس مخالف برجام است و در تمام سالهای گذشته بدون هیچ ملاحظهای بر آن تاخته است.