خدمت اجباری که به عنوان خدمت سربازی اجباری نیز شناخته می شود، سیاستی است که تمامی شهروندان واجد شرایط را ملزم می کند برای مدت معینی در نیروهای مسلح خدمت کنند. در ایران خدمت اجباری از زمان استقرار جمهوری اسلامی در سال 1979 برقرار بوده است.
حذف سربازی اجباری
نظام وظیفه اجباری در ایران برای همه شهروندان پسر 18 تا 35 ساله اعمال می شود. زنان ملزم به خدمت نیستند اما می توانند برای خدمت سربازی داوطلب شوند. مدت خدمت بسته به سطح تحصیلات و آموزش دریافت شده توسط سرباز وظیفه متفاوت است. به طور معمول، از 18 ماه تا دو سال متغیر است.
دولت ایران خدمت اجباری را جزء ضروری دفاع و امنیت ملی می داند. این کشور در طول سال ها با چندین درگیری و تهدید مواجه بوده است، از جمله جنگ ایران و عراق در دهه 1980 و تنش های مداوم با کشورهای همسایه مانند عربستان سعودی و اسرائیل.
سربازی اجباری همچنین راهی برای ترویج وحدت ملی و میهن پرستی در بین شهروندان ایرانی تلقی می شود. اعتقاد بر این است که خدمت در ارتش به مردان جوان کمک می کند تا نظم، مسئولیت و مهارت های رهبری را توسعه دهند.
با این حال، سربازی اجباری خالی از چالش و انتقاد نیست. برخی از ایرانیان استدلال میکنند که این امر برنامههای تحصیلی یا شغلی آنها را مختل میکند، در حالی که برخی دیگر تأثیر آن را در جنگهای مدرن زیر سوال میبرند. همچنین گزارش هایی از بدرفتاری و بدرفتاری با سربازان وظیفه توسط مقامات نظامی گزارش شده است.
در سال های اخیر تغییراتی در نظام وظیفه ایران ایجاد شده است. در سال 2015، دولت اعلام کرد که مدت خدمت فارغ التحصیلان دانشگاهی را از دو سال به یک سال کاهش می دهد. همچنین اشکال جایگزین خدمت ملی را برای کسانی که نمی توانند یا نمی خواهند در ارتش خدمت کنند، معرفی کرد.
به طور کلی، سربازی اجباری همچنان یک موضوع بحث برانگیز در ایران است. در حالی که برخی آن را وظیفه ای ضروری برای همه شهروندان می دانند، برخی دیگر آن را نقض حقوق و آزادی های فردی می دانند. از آنجایی که ایران همچنان با تنشهای منطقهای و تهدیدات امنیتی مواجه است، این احتمال وجود دارد که سربازی اجباری بخش مهمی از استراتژی دفاعی آن برای آینده قابل پیشبینی باقی بماند.