فرض كنید كه با كودك پیش دبستانی خود قرار گذاشته اید كه بعد ازمسواك زدن به رختخواب برود تا قبل از خواب برایش قصه بگویید . ولی بیست دقیقه بعد می بینید كه می خواهد ماشین های اسباب بازی خود را در دستشوییب شوید .
احتمالاً تا به حال چیزی شبیه به این موضوع را تجربه كرده اید . دلیل آن این است كه مفهوم گذشت زمان برای خردسالان كاملاً با بزرگسالان متفاوت است . وقتی كه آنها غرق در انجام كاری می شوند فكر می كنند تا وقتی كه فعالیت خود را به اتمام نرسانده اند زمان از حركت خود باز ایستاده است .
بنابراین بازیگوشی آنها تا زمانی كه خواندن ساعت را بیاموزند تمامی ندارد . گاهی پدر ومادرها می بایست به بچه های خود گوشزد كنند كه وقتشان را تلف نكنند .
چگونه با آن كنار بیایید
اگر می خواهید فرزند خود را از فعالیتی وارد فعالیت دیگری كنید چیزی در این مورد به او نگویید .
به عنوان مثال شب هنگام به جای این كه به او بگویید كه موقع خواب است ، او را با گفتگو راجع به كارهایی كه در طول روز انجام داده است مشغول كنید . او هم غرق در صحبت می شود و متوجه نخواهد شد كه چه وقت از دستشویی بیرون آمده و به رختخواب رفته است .
روش دیگر :
چون درك مفهوم زمان برای كودكی كه هنوز به مدرسه نرفته است به زمان فعالیت هایی از قبیل خوردن آب میوه ، زمان خواب ، زمان حمام بستگی دارد ، از این رو می توانید برنامه بعدی را در طول روز برایش توضیح دهید و به این ترتیب سرعت حركتش را بالاببرید .
به عنوان مثال به او بگویید :” بیا لباس خوابت را بپوش تا بتوانیم كتابی انتخاب كنیم و بخوانیم .”
اگر می خواهید كودك خود را به انجام كاری تشویق كنید ، مثلاًِ می خواهید كه اسباب بازی هایش را جمع كند ، می توانید آن فعالیت را به صورت بازی در آورید و بگویید:”ببینم می توانی تاپنجاه كه شمردم اسباب بازیهایت را جمع كنی !” او را مسئولیت پذیر سازید .
اگر عجله دارید به او بگویید كه دیرتان شده است و به كمك او احتیاج دارید . از او بخواهید كه كیف شما را دم در بگذارد و ظرف غذای خودش را از یخچال بیرون بیاورد .
اگر این روش نیز در مورد كودك دبستانی و بازیگوش شما مؤثر واقع نشد،از روشهای جدیدتری استفاده كنید .
لباسش را تنش كنید ، با موهای شانه نشده و نامرتب وبا بسته های بیسكویت یا میوه،او را به موقع به مدرسه برسانید .
با این روش به فرزند خود می آموزید كه هر چقدر هم كه مقاومت كند ، بعضی كارها مانند به موقع حاضر شدن در مدرسه را باید در زمان خودش انجام دهد .
هنگامی كه می بینید كودك شما به تلویزیون توجهی ندارد و اسباب بازی هایش را گوشه ای رها كرده است ، كافی است لوازمی راكه موجب حواس پرتی او می شوند جمع كنید و به طور واضح به او بگویید كه انتظار انجام چه كاری را از او دارید .
توجه كنید كه كودك شما تمام وسایل مورد نیاز خود را برای انجام كارش در اختیار داشته باشد . به عنوان مثال اگر از او می خواهید كه دندان هایش را مسواك كند باید مسواك ، خمیر دندان وآب را در دسترس او قرار دهید .
اقدامات پیشگیرانه برای حاضر جوابی وبازیگوشی کودکان
راه دیگر جلوگیری از بازیگوشی فرزندتان این است كه از شب قبل لباس و دیگر لوازم مورد نیاز او را برای فردا صبح آماده كنید . با این كار نه تنها به كودك بازیگوش خود فرصت نخواهید داد كه برای انتخاب لباسش شما را معطل كند بلكه صبح،قبل از بیرون رفتن از منزل ( بخصوص در مورد خانمهای شاغل ) بدون عجله كارهایتان را انجام خواهید داد .
البته اگر این كار را هر روز به طور معمول انجام دهید،بهتر است .كودك خود را به انجام بعضی از كارها عادت دهید .
مثلاً شب : ابتدا خوردن غذا ،بعد شستن دندان و خواندن داستان قبل از خواب .
صبح : ابتدا پوشیدن لباس ، شانه كردن مو و مرتب كردن تختخواب ، خوردن صبحانه .
حاضر جوابی
كودك با شروع دو سالگی ، خود مختاری خویش را به حیطه آزمایش می گذارد كه یكی از راه های انجام این كار حاضر جوابی به بزرگسالان است .
كودك خردسال با گفتن”نمی خواهم” یا”نه” می خواهد نشان دهد كه از دستورهای شما خسته شده است و استقلال بیشتری می خواهد .
چگونه با آن كنار بیایید؟
این موضوع پیچیده ای است. زیرا اولاً می خواهید كه كودكتان اولین قدم های خود را به طرف خود مختاری بردارد ، ثانیاً نمی خواهید كه گستاخی او را تأیید كنید ، بنابراین با حالتی جدی به او بگویید :” نباید این طوری جواب بدهی ، اگر با حرف من موافق نیستی اشكالی ندارد ولی باید مؤدبانه جواب بدهی .”
برایش از جملات معترضانه ی مناسب مثال هایی بزنید . جملاتی مثل :” نظر من فرق دارد” یا” مخالفم” و غیره .
به این طریق برایش روشن سازید كه اگر دفعه بعداین گونه صحبت كند ارزش خود را نزد شما از دست خواهد داد .
اجرای این روش تربیتی را ادامه دهید . اجازه ندهید كه گستاخی او ادامه یابد. تا این كه روزی مجبور شوید عكس العمل شدیدی از خود نشان دهید .
اگر كودكتان مخالفت خود را مؤدبانه به شما ابراز كرد،به او توجه بیشتری كنید و به عقیده او احترام بگذارید و به او نشان دهید كه برا ی عقاید او احترام قائلید و اگر نظر او مخالف نظر شماست هیچ اشكالی ندارد .
نكته مهم این است كه شما می بایست از نوع ارتباط خود آگاه باشید . اگر از آن دسته افرادی هستید كه مخالفت خود را با دیگران به صورت تمسخرآمیزی بیان می كنند ، پس نمی توانید از فرزند خود انتظار داشته باشید كه رفتاری غیر از این داشته باشد .
همین كه فرزند شما بتواند خودش را بیشتر كنترل كند و یاد بگیرد كه چگونه نیازهای خود را از طرق مختلف به شمابفهماند ، پرخاشگری ، بهانه گیری و دیگر رفتارهای منفی او مسئله ساز نخواهد بود .
به او یاد بدهید كه بتواند به شما بگوید كه چه احساسی دارد و چگونه فكر می كند.
با انجام این روش رابطه ای قوی با فرزند خود ایجاد می كنید . چنین رابطه ای ، هنگامی كه فرزندتان به سن بلوغ می رسد ، در حل مسائل به شما كمك زیادی خواهد كرد .