موارد مصرف و عوارض جانبی سوکرالفیت
سوکرالفیت (Sucralfate) در درمان اولسر پپتیک معده و دوازدهه و پیشگیری از زخمهای پپتیک ناشی از استرس بکار میرود. سوکرالفیت در درمان اسهال مسافران و ریفلاکس نیز مصرف شده است.
معده شما به طور معمول برای کمک به هضم غذا و از بین بردن باکتری اسید تولید می‌کند. این اسید می‌تواند موجب آسیب به بافت‌های بدن شود، بنابراین برخی از سلول‌های دستگاه گوارش برای حفاظت از پوشش معده و قسمت بالای روده (اثنی عشر)، یک پوشش داخلی طبیعی می‌سازند که مانع از تأثیر اسید بر بافت‌های گوارشی بدن می‌شوند. به طور معمول تعادلی بین میزان اسید تولید شده و سد دفاعی مخاط وجود دارد.
در صورتی که تغییری در این تعادل به وجود آید، دیواره معده ملتهب (به نام التهاب معده) و یا زخم می‌شود. سوکرالفیت با تشکیل یک سد محافظ بر روی آستر مخاط معده و اثنی عشر تأثیر خود را اعمال می‌کند. این مانع از آسیب بیشتر شده و به تسکین درد کمک می‌کند و اجازه می‌دهد تا ناحیه آسیب‌دیده، ترمیم شود.
سوکرالفیت برای درمان کوتاه مدت 8 هفته ای زخم دوازدهه یا پیشگیری از آن و برای درمان کوتاه مدت زخم معده و تخفیف عوارض گوارشی داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مصرف می شود.
اشکال دارویی: قرص و سوسپانسیون
مکانیسم اثر سوکرالفیت
سوکرالفیت احتمالاً با اتصال به بقایای پروتئینی زخم مثل آلبومین و فیبرینوژن، یک لایه محافظ بر ضداسید ایجاد می کند . این دارو همچنین احتمالاً با تشکیل لایه محافظ بر روی مخاط سالم آنها را در مقابل اثرات اسید حفظ می کند.
فارماکوکینتیک سوکرالفیت
تقریباً 5% دارو از راه خوراکی جذب می گردد. طول مدت اثر سوکرالفیت حدود 5 ساعت است و عمدتاً از راه مدفوع دفع می گردد.
موارد و مقدار مصرف سوکرالفیت
الف) درمان کوتاه مدت (تا هشت هفته) زخم دوازدهه و آسیب معده ناشی از آسپر ین، زخم معده.
-
بزرگسالان: از راه خوراکی، مقدار یک گرم چهار بار در روز، یک ساعت قبل از غذا و هنگام خواب، مصرف می‌شود.
ب) درمان نگهدارنده زخم دئودنوم.
-
بزرگسالان: مقدار 1 گرم دو بار در روز مصرف می شود.
مصرف سوکرالفیت در دوران بارداری و شیردهی
برای دارو های گروه B در دوران بارداری مطالعات در حیوانات خطری را برای جنین نشان نداده است ولی مطالعات کافی در زنان حامله وجود ندارد؛ یا مطالعات در حیوانات بیانگر ایجاد عارضه جانبی در جنین بوده است ولی مطالعات کافی در زنان حامله خطری را برای جنین در سه ماهه اول بارداری نشان نداده است و شواهدی از خطر در مورد مصرف دارو در بقیه دوران حاملگی نیز وجود ندارد.
مصرف در شیردهی: منافع دارو در مقابل مضرات آن برای شیرخوار باید سنجیده شود.
عوارض جانبی سوکرالفیت
-
اعصاب مرکزی: سرگیجه، خواب‌آلودگی، سرگیجه. -
دستگاه گوارش: یبوست (شایع‌ترین عارضه)، اسهال، تهوع، خشکی دهان، ناراحتی معده، سوء هاضمه، نفخ، استفراغ، تشکیل توده. -
سایر عوارض: بثورات پوستی، خارش، درد پشت، راش، واکنشهای ازدیاد حساسیت.
توجه: در صورت بروز درد معده، باید مصرف دارو قطع شود.
تداخلات دارویی سوکرالفیت
-
سوکرالفیت جذب تتراسیکلین، فنی‌تونین، دیگوکسین، کتوکونازول، لووتیروکسین، کینیدین، سایمتیدین، رانیتیدین، کینولون‌ها، تئوفیلین، و ویتامین‌های محلول در چربی K، E، D، A را کاهش می‌دهد. لازم است حداقل 2 ساعت با فاصله از هم مصرف شوند. -
مصرف آنتی اسیدها می‌تواند منجر به کاهش اتصال سوکرالفیت به مخاط دستگاه گوارش شده و اثرات آن را مختل کند. لذا مصرف آنتی اسیدها با سوکرالفیت باید با 30 دقیقه فاصله صورت گیرد. -
در مصرف همزمان با داروهای ضد انعقاد خوراکی خطر کاهش اثر آنها وجود دارد و باید با 2 ساعت فاصله از هم مصرف شوند.
موارد منع مصرف و احتیاط در رابطه با سوکرالفیت
-
موارد منع مصرف: در حساسیت به دارو یا هر یک از اجزای فرمولاسیون منع مصرف دارد. -
در بیمارانی که نارسایی مزمن کلیوی دارند با احتیاط مصرف شود (سوکرالفیت یک کمپلکس آلومینیم است و بدنبال تجویز خوراکی امکان جذب مقادیر کمی از آلومینیم وجود دارد).
ملاحظات اختصاصی سوکرالفیت
1- سوکرالفات ممکن است جذب سایر داروها را مهار کند. داروهای دیگر باید دو ساعت قبل یا دو ساعت پس از مصرف سوکرالفیت استفاده شوند.
2- سوکرالفیت به میزان بسیار ناچیزی در آب حل می‌شود. برای مصرف دارو از طریق لوله بینی – معدی (NG-Tube)، از سوسپانسیون آب – سوربیتول – سوکرالفیت استفاده می‌شود. روش دیگر تهیه، قرار دادن قرص در سرنگ 60 میلی‌لیتری و اضافه کردن 20 میلی‌لیتر آب است. سرنگ تا مدت پنج دقیقه در حالت سربالا باقی بماند، و گاهی اوقات به آرامی تکان داده شود، تا سوسپانسیونی تهیه شود که می‌توان آن را از طریق سرنگ استفاده کرد. پس از مصرف، به منظور اطمینان از مصرف تمام دارو، باید لوله چند بار شسته شود.
3- بیمارانی که قادر به بلع قرص نیستند، می‌توانند قرص را در 30-15 میلی‌لیتر آب، در دمای اتاق، قرار دهند تا قرص حل شده و سوسپانسیون تهیه شود. این عمل، بخصوص در بیماران مبتلا به ازوفاژیت و بلع دردناک مفید است.
4- علت یبوست بیمار باید پیگیری شود.
5- بعضی از محققین عقیده دارند که مصرف 2 گرم دارو 2 بار در روز به اندازه رژیم استاندارد مؤثر است.
6- این دارو مانند آنتاگونیست‌های گیرنده H2 هیستامین در درمان زخم گوارشی مؤثر است.
نکات قابل توصیه به بیمار در حین سوکرالفیت
1- دارو را با معده خالی و حداقل یک ساعت قبل از غذا مصرف کنید.
2- دوره درمان را حتی در صورت احساس بهبود، کامل کنید.
3- ضد اسیدها را می‌توانید نیم ساعت قبل یا یک ساعت پس از مصرف سوکرالفیت میل کنید.
4- دارو را نباید بیش از هشت هفته مصرف کنید.
5- بی‌خطر بودن و اثربخشی دارو در کودکان به اثبات نرسیده است.
روش نگهداری سوکرالفیت
دارو را در جای خنک و دور از دسترس کودکان نگهداری کنید.
بیشتر بخوانید:
درمان زخم پپتیک یا اولسر پپتیک(زخم گوارشی)
زخم اثنی عشر : پیشگیری و درمان
اگر زخم معده دارید، بخوانید
