روش کاشت درخت هلو
هلو (Prunus persica) گیاهی است از خانواده گل سرخ و زیرخانواده پرونوییده و جنس پرونوس. هلو در دوران پیش از تاریخ در کشور چین کاشته می‌شد و از طریق جاده ابریشم به ایران آورده شد.
برخلاف آنچه که از نام علمی هلو استنباط می‌شود منشا آن ایران نیست. اما از آنجایی که اروپاییان نخستین بار این گیاه را در ایران مشاهده کردند آن را پرونوس پرسیکا نامیدند. یونانیان و عمدتاً رومیان هلو را از ایران به سرتاسر اروپا و انگلستان گسترش دادند. هلو تقریباً ۴۰۰-۳۰۰ سال پیش از میلاد مسیح، روانه اروپا شد.
سیاحان قرون شانزده و هفده میلادی نخستین کسانی بودند که هلو را با خود به قاره آمریکا بردند. سیاحان پرتغالی هلو را به آمریکای جنوبی و همتایان اسپانیا یی شان آن را به آمریکای شمالی بردند. به تدریج هلو توسط بومیان آمریکایی و مهاجران اروپایی از آمریکای شمالی به جنوب کانادا راه یافت و امروزه در اکثر ایالت‌های آمریکا کاشته می‌شود. در آسیا نیز هلو از چین به ژاپن راه یافت.
گیاه شناسی درخت هلو
هلو گیاهی است درختی و کوچک با تاج پوشش گسترده به طول ۵/۳-۲ متر. درخت هلو معمولاً عمر کوتاهی دارد و تنها ۲۰-۱۵ سال دوام می‌آورد. طول عمر درختان هلویی که در باغ‌های پرورشی کاشته می‌شوند بسیار کمتر از این رقم است و معمولاً این درختان چیزی در حدود هشت سال عمر می‌کنند. برگ‌ها باریک و دارای راس نوک تیز هستند.
برگ‌ها از نمای نیمرخ داسی شکل به نظر می‌رسند. گل‌ها از صورتی کم رنگ تا قرمز جگری و ارغوانی متغیرند و قطری معادل ۵/۲ سانتی متر دارند. گل‌ها معمولاً به طور منفرد بر روی ساقه گل پدیدار می‌شوند. گلبرگ‌ها می‌توانند بزرگ و پرزرق و برق یا کوچک و کم جلوه باشند. گل از جوانه جانبی مستقر بر روی ساقه‌های یک ساله به وجود می‌آید.
در هلو‌های زینتی گل دارای گلبرگ‌های بسیار و ظاهر میخک مانند است و رنگ آن از صورتی تیره تا سفید متغیر است. گیاه هلو خود بارور است و معمولاً نیازی به گرده افشانی ندارد. میوه آن جزو میوه‌های هسته دار است و مزوکارپ یا میان بر همان گوشت میوه است. در بیشتر ارقام هلو، میوه ۵-۳ ماه پس از شکوفه دادن میرسد. البته در شمار اندکی از واریته‌ها نیز طول دوره رسیدن میوه ممکن است شش ماه به طول بینجامد.
انواع ارقام هلو
-
نام: هلو زعفرانی زود رس نام: هلو انجیری خونی و عسلی نام: هلو آلبرتا -
زمان رسیدن میوه: اواخر تیرماه زمان رسیدن میوه: اواخر تیرماه زمان رسیدن میوه: پیش رس و دیر رس -
رنگ میان: زرد و هسته جدا رنگ میان: سفید و خونی رنگ میان: زرد و درشت -
عمر اقتصادی: ۱۰ سال عمر اقتصادی: ۱۰ سال عمر اقتصادی: ۱۵ سال -
پایه: شفتالو بذری پایه: شفتالو بذری پایه: شفتالو بذری -
تحمل سرمای زمستانی: -۲۵ c. الی -۳۰ c. تحمل سرمای زمستانی: -۲۵ c. الی -۳۰ c. تحمل سرمای زمستانی: -۲۵ c. الی -۳۰ c.
شرایط محیطی نگهداری درخت هلو
خاک مناسب درخت هلو:
زهکشی خوب می تواند بر رشد درختان هلو تاثیر گذار باشد. خاک های سنگین که زهکشیشان نامناسب است، آب را در خود حفظ می کنند و برای کاشت هلو مناسب نیستند. خاک های لومی شنی برای کاشت هلو مناسب است. درخت هلو خاک های آهکی را دوست ندارد. خاک مخلوط شده با خاک برگ، پیت موس، و شن بسیار برای این درخت عالی است و آن را خوشحال می کند.
آبیاری درخت هلو :
نیاز آبی هلو زیاد است، و این نیاز در زمان میوه دهی بیشتر هم می شود. با توجه به شرایط آب و هوایی منطقه در تابستان، شاید به دو بار آبیاری نیاز داشته باشند. خشکی کشیدن درخت در این مقطع زمانی باعث کم آب شدن میوه ها می شود. از طرفی غرقاب شدن خاک این درخت هم می تواند منجر به پوسیدن ریشه آن شود.
کوددهی :
در نخستین سال کشت، حدود 7 تا 10 روز بعد از کاشت، می توان از 250 گرم کود 10-10-10 استفاده کرد و بعد از گذشت چهل روز نیز می توان از این کود استفاده کرد. برای درختان بزرگتر یعنی درختان 4 تا 10 ساله دو بار در سال یک بار اوایل فروردین، و یک بار اواخر خرداد از 450 تا 900 گرم کود 10-10-10 می توان استفاده کرد.
روش هرس درخت هلو
برای درختان هلو چهار نوع هرس داریم، که نام آن ها هرس های باردهی، جوانسازی، تنک کردن، فرم دهی است. هرس باردهی به منظورم بالا بردن کیفیت و تعداد محصولات طی دوران بلوغ درخت انجام می شود. هرس جوانسازی عمر درخت را طولانی تر می کند. هرس فرم دهی باعث شکل دادن به اسکلت درخت می شود. تنک کردن یعنی حذف بخشی از محصول برای بالا بردن باقی محصولات.
اواخر اسفند و اوایل بهار (قبل از آن که گل ها باز شوند) هنگامی که خطر سرمای زمستانه دیگر وجود ندارد بهترین زمان برای هرس هلو می باشد. زیرا در این زمان به علت متورم شدن جوانه های گل، تشخیصشان برای هرس راحت تر می باشد.
ازدیاد و تکثیر درخت هلو
یکی از مهم ترین روش هایی که برای پیوند زدن هلو استفاده می شود. پیوندک باید از درخت هلویی گرفته شود که خصوصیات کیفی و کمی بالایی داشته باشد. این پیوندک ها روی پایه های هلو، بادام (برای زمین های سنگلاخی و آهکی) و شلیل (زمین هایی که نماتد سابقا در آن ها فعالیت می کرده) پیوند می خورند. در بعضی از خاک های سنگین یا خاک هایی که زهکشی مناسبی ندارند از پایه های گوجه و آلو استفاده می شود.
کاشت بذر نیز یکی دیگر از راه های تکثیر هلو است. برای آماده کردن بذر، باید تمام گوشت آن از هسته جدا شود، هرچه هسته تمیز تر باشد برای رشد آن بهتر است. هسته هلو را در فصل پاییز در فضای باز می کارند. عمق کاشت هسته باید حدودا 10 سانتی متر باشد.
وضعیت تولید هلو در جهان
سالانه ۱۱۳۲۲ هزار تن هلو در سرتا سر جهان تولید می‌شود که کشور چین با تولید ۳ میلیون تن در سال بزرگترین تولید کننده این محصول در جهان است و پس از آن به ترتیب ایتالیا با تولید ۴/۱ میلیون تن، آمریکا با ۳/۱ میلیون تن، اسپانیا با ۹ هزار تن، یونان با ۶۰۰ هزار تن، فرانسه با ۴۶۰ هزار تن، ترکیه با ۴۰۰ هزار تن، شیلی با ۲۷۵ هزار تن، ایران با ۲۶۷ هزار تن و بالاخره آرژانتین با ۲۵۴ هزار تن، مقام‌های دوم تا دهم را به خود اختصاص می‌دهند.
میزان تولید سالانه هلو در کشور چین از ۱۹۸۰ به بعد به پنج برابر مقدار قبلی افزایش یافت به طوریکه امروزه میزان تولید آن با سایر کشور‌های تولید کننده قابل مقایسه نیست. در ایالات متحده نیز کالیفرنیا که بزرگترین تولید کننده این محصول در آن کشور به شمار می‌آید، ۷۵-۷۰ درصد کل هلوی ایالات متحده را تامین می‌کند. انواع هلویی که در آنجا تولید می‌شوند عبارتند از: هلوی کلینگ، هلوی بدون هسته هلوی انجیری و هلوی آلبرتا و هلوی زعفرانی و انواع شلیل ها. ایالت‌های کارولینای جنوبی و جورجیا نیز به ترتیب دومین و سومین تولیدکننده‌های بزرگ هلو در آمریکا هستند.
احداث باغ هلو
چون عمر هلو یا شلیل نهایتآ ۱۰سال می‌باشد پس بنابراین نیاز به یک نوع درخت پایه مثل گلابی یا سیب داریم که من به شخصه گلابی را به سیب ترجیح می‌دهم، چون قیمت گلابی همیشه بالاتر از سیب بوده وباروری بیشتری نیز دارد.
برای احداث ابتدا باید زمین مورد نظر را تسطیح کرده وبه عمق ۶۰سانتیمتر شخم میزنیم. پس ازشخم اقدام به زدن جوی‌های کوچک (جوی خربزه) با فاصله‌ی ۴٫۵تا۵متر از یکدیگرمیکنیم (۴٫۵برای باغ‌های کوچک/۵برای باغ‌های بزرگ)
پس از زدن جوی ازیک سابسویلر (زیرشکن) یک تیغه به ارتفاع ۱٫۲۰تا۱٫۵متری برای شکافتن داخل جوی‌ها استفاده می کنیم. با این کار دیگراحتیاج به کندن گودال بزرگ نداریم برای کاشت برداشتن ۲ بیل خاک کافی است. سپس به فاصله ۱٫۵متراز یکدیگر اقدام به کاشت می کنیم.
هر سه درخت باید ۲ درخت اول هلو یا شلیل و۱ درخت گلابی یا سیب باشد. در این روش کاشت هم هزینه کندن گودال تقریبآ به ۰میرسد هم درزمان صرفه جویی می شود وهم رشد درخت فوق العاده می شود با این روش درخت هلو یا شلیل می تواند در یکسالگی به بار نوبر بنشیند.
اگر با روش قرق آبی آبیاری می کنید درسال اول دراین باغ می توانید هر نوع محصول صیفی که دلخواه تان است بکارید که این کاربرای تقویت درخت نیز خیلی مفی داست. اما درسال دوم فقط می توانید اقدام به کاشت هندوانه کنید، چون درسال دوم بخاطر شاخ وبرگ زیاد درخت بر زمین سایه می‌اندازد.
اگر قصد دارید این باغ یا هرباغ دیگررا به صورت قطره‌ای آبیاری کنید برای اینکه از شر علف‌های هرز درامان باشید، در پایین تنه هر درخت یک بطری نوشابه ۱٫۵ لیتری را به صورت در باز و برعکس درعمق ۲۰ تا ۳۰ سانتیمتری قرار دهید سپس ته بطری را بازکرده و قطره چکان لوله آبیاری را درون آن قرار دهید با این کار چون آب به درون بطری و در عمق ۲۰ تا ۳۰سانتیمتری ریخته می‌شود بنابراین رشد علف‌های هرز به حداقل خود می رسد.
آفات و بیماری ها درخت هلو
شته، شپشک، انواع کنه های گیاهی و لارو حشره بید زرد رنگ از جمله آفات درخت هلو هستند. راه کنترل این آفات استفاده از سموم مناسب هر کدام است. پیچیدگی برگ های هلو مانند شلیل یکی از رایج ترین بیماری های قارچی در درختان هلو می باشد. در این بیماری برگ ها دور خود می پیچند و دچار لکه های قرمز رنگی می شوند، این لکه ها نهایتا زرد و سفید می شوند. ماندن برگ ها و میوه های پوسیده زیر درخت می تواند باعث ایجاد بیماری شود.
بیشتر بخوانید:
روش های کاشت و نگهداری درخت بید مجنون
اصول کاشت و پرورش درخت برگ بو
روش کاشت و تکثیر درخت نارنج
