استرس و شناسایی عوامل ایجاد استرس در انسان
اتاثیر ايجاد تعییرات محیط زندگی را بر روی بدن که فشار آن بیش از توان شخص می باشد را اصطلاحا استرس می نامند درصد بالایی از مردم از آثار سوء استرس در رنج هستند!
ایجاد استرس باعث کاهش تون ذهنی و بدنی شخص می گردد و بدنبال آن مشکلاتی مانند خستگی، بی رمقی و افسردگی گریبانگیر انسان می شود.
تحریک پذیری احساسی و کاهش سیستم دفاعی بدن و نیز کم اشتهایی از سایر موارد مهم و مضر برای شخصی است که دچار استرس میگردد. در مجموع موارد فوق باعث دور شدن انسان از شرایط سالم و نرمال بدنی و تضعیف بدن و در نهایت درگیری با بیماریهای مزمن می شود.
عامل استرس یا تنش زا چیست؟
عامل استرس یا تنش زا، عاملی است که می‌تواند بعنوان محرک عمل کرده و باعث ابتلای شما به استرس شود. استرس احساس تحت فشار بودن است، درحالیکه تنش زا عاملی است که در ما باعث بوجود آمدن استرس می‌شود و در محیط زندگی ما قرار دارد.
بعنوان مثال صداها، افراد ناخوشایند و کسانیکه از آنها بدمان می‌آید، افزایش سرعت ماشین یا حتی بیرون رفتن از خانه همه می‌توانند، تنش زا باشند. عموما(همیشه نه) هرچه بیشتر ما با عامل استرس یا تنش زا مواجه شویم، بیشتر احساس استرس می‌نماییم.
چه مواد غذايي باعث ايجاد استرس مي‌شوند؟
كافئين ماده‌اي محرك است كه در قهوه، چاي ، شكلات و تعدادي از داروها وجود دارد. مصرف زياد مواد غذايي حاوي كافئين همانند استرس عمل مي‌كند و گاهي اوقات علائم آن را بدتر مي‌كند.
يك ماده ي محرك، ترشح اسيد معده، و هورمون‌هاي تيروئيدي را بيش‌تر مي كند. اين مسئله ضمن ايجاد اضطراب، فعاليت كليه‌ها را بيش‌تر مي‌كند. با افزايش فعاليت كليه‌ها، دفع ادراري افزايش مي‌يابد.
كافئين هم چنين جذب آهن دريافتي از طريق مواد گوشتي را مانند (گوشت مرغ و قرمز) مهار مي‌كند و سبب ايجاد كم‌خوني ناشي از فقر آهن مي‌شود.
اغلب مردم كافئين را به عنوان عاملي محرك براي افزايش انرژي مصرف مي‌كنند. اين يك احساس كاذب از انرژي است. و در واقع غدد فوق كليوي را خسته مي‌كند؛ چون ترشح هورمون‌هاي آدرنالين كه هورمون‌هاي استرس ناميده مي‌شوند از غدد فوق كليوي ترشح مي‌شوند.
كافئين مي‌تواند سردرد ايجاد كند؛ بنابراين مصرف آن را كم كنيد و در صورت تمايل به مصرف قهوه، از قهوه‌ي بدون كافئين مصرف كنيد.
از عوامل محرك ديگر نوشابه است كه به نوشيدني‌هاي گازدار اضافه مي‌كنند. مصرف نوشابه‌هاي گازدار، تعادل كلسيم و فسفر بدن را به هم مي‌زند. عدم تعادل بين كلسيم از استخوان‌ها و افزايش خطر پوكي استخوان به خصوص در خانمها مي‌شود
فسفر هم چنين بر روي اسيد كلريدريك معده كه براي هضم غذا لازم است تأثير منفي مي‌گذارد و علاوه بر آن براي افرادي كه مشكل دفع دارند، مضر است. آب‌هاي معدني و اب چشمه فسفر ندارند.
عادات سالم براي جلوگيري از استرس
1- از افت قندخون جلوگيري كنيد و وعده‌هاي منظم كوچك و سالم بخوريد.
2- از ميان وعده‌هاي كم انرژي مانند هويج، كرفس، ذرت بوداده بدون روغن، و كيك‌هاي برنجي با شكر كم استفاده كنيد.
3- از انواع ميوه‌هاي تازه و آب ميوه‌ها به عنوان طعم دهنده‌هاي شيرين استفاده كنيد.
4- جوشانده‌ها‌ي گياهان براي تسكين اعصاب مناسب هستند؛ مي‌توانيد آنها را با يك قاشق غذاخوري عسل ميل كنيد.
5- مصرف غذاهاي حاوي تريپتوفان مانند مغزهاي گياهي (پسته، بادام، فندق و…)، موز، غلات كامل، دستگاه عصبي را تسكين مي‌دهد.
6- مصرف مقدار كمي ماده‌ي پروتئين در طول روز مانند پنير، تخم مرغ، مرغ و گوشت در شرايط استرس خستگي شما را رفع مي‌كند. اگر جزو افرادي هستيد كه بسيار زياد استرس داريد هميشه مقداري از مواد حاوي پروتئين آماده را همراه داشته باشيد.
7- غلات كامل و مواد غذايي حاوي فيبر چرخه‌ي ايجاد گرسنگي را به تعويق مي‌اندازند، انواع ميوه، سبزي، ماست كم چرب و پنير نيز همين كار را انجام مي‌دهند.
8- از انواع غذاهاي بدون چربي يا كم چربي استفاده كنيد.
9- وعده‌هاي غذايي را حذف نكنيد.
10- براي مقابله با استرس راه ديگري به غير از غذاخوردن پيدا كنيد.
علایم بروز استرس
تهوع :از جمله علایم شایع بروز استرس، حالت تهوع و استفراغ است.مصرف آب کافی برای جبران الکترولیت های از دست رفته ، استراحت کافی، پیاده روی و مدیتیشن می تواند راهکار موثری برای رفع این مشکل باشد.
ریزش مو یکی ازعلائم بروز استرس: ریزش مو علت های مختلفی دارد که از جمله آن می توان به ژنتیک یا مصرف دارو اشاره کرد اما استرس نیز یکی از علت های ریزش مو است. آلوپسی نوعی بیماری خود ایمنی است که در پی آن گلبول های سفید خون به پیاز مو حمله می کند و در نتیجه فرد دچار ریزش مو می شود.
بیماری دیگر مربوط به ریزش مو بر اثر استرس، تلوژن افلوویم نام دارد. در پی این بیماری ۷۰درصد موی فرد می ریزد. از آن جا که این حالت می تواند ماه ها پس از وقوع یک حادثه پراسترس از جمله از دست دادن عزیزی رخ دهد، ارتباط دادن آن با استرس کمی سخت است. این مشکل به مرور زمان رفع می شود.
خون ریزی از بینی: یکی از علائم بروز استرس خونریزی بینی است.نتایج بررسی ها نشان می دهد افرادی که درموقعیت های پراسترس قرار می گیرند، دچار خون ریزی از بینی می شوند. گفته می شود، استرس با افزایش فشار خون ارتباط دارد.
از دست دادن حافظه یکی از علائم بروز استرس:اگر صحبت های رد و بدل شده در یک جلسه پراسترس را به خاطر نمی آورید این احتمال وجود دارد که دچار اختلال هیپوکامپ شده باشید.
هیپوکامپ، قسمتی از مغز است که حافظه کوتاه مدت فرد و میزان هورمون استرس را کنترل می کند.
استرس می تواند این قسمت از مغز را متاثر کند، در نتیجه روی توانایی حافظه تاثیر می گذارد. برای به دست آوردن مجدد حافظه، لازم است علت اصلی استرس از بین برود. اما تا آن زمان تمامی اطلاعات مهم را جایی یادداشت کنید.
تعریق بیش از حد از علائم بروز استرس: استرس، باعث تعریق بیشتری می شود. برخی افراد از اختلال تعریق بیش از حد به ویژه در قسمت کف دست و پا رنج می برند. یوگا و مدیتیشن در از بین بردن این اختلال موثر است.