موارد مصرف و عوارض جم فیبروزیل
جم فیبروزیل (Gemfibrozil) از داروهای کاهنده چربی مضر خون است که به جلوگیری از بیماری عروقی کرونری در بیمارانی که به درمان با رژیم غذایی پاسخ کافی نمیدهند، مصرف میشود. توجه داشته باشید که این دارو بالا بودن سطح کلسترول خون را درمان نمیکند، بلکه فقط شرایط را کنترل میکند.
از فواید و خواص جم فیبروزیل میتوان به افزایش چربی مفید یا HDL اشاره نمود. کاهش چربی مضر خون به خودی خود میتواند در کاهش حوادث قلبی و عروقی نظیر سکته قلبی و مغزی و همچنین تنگی عروق کرونری تاثیرگذار باشد. جم فیبروزیل در دو شکل قرص و کپسول در دسترس بوده و را خوبی از دستگاه گوارش جذب میشود.
مکانیسم اثر جم فیبروزیل
جم فیبروزیل از غلظت پلاسمایی تری گلیسرید (VLDL) کاسته و غلظت پلاسمایی HDL را افزایش میدهد. اگر چه این دارو ممکن است میزان کلسترول تام و لیپوپروتئین با دانسیته کم (LDL) را اندکی کاهش دهد، ولی مصرف آن در بیماران با تری گلیسرید بالا همراه با زیادی چربی خون نوع IV ، اغلب منجر به افزایش قابل توجه مقدار LDL میشود. این دارو ممکن است باعث مهار لیپولیز محیطی، کاهش برداشت کبدی اسیدهای چرب آزاد و کاهش ساخت گلیسریدهای کبدی، مهار ساخت گلیسریدهای کبدی، مهار ساخت آپولیپوپروتئین B که حامل VLDL است و افزایش کلیرانس و در نتیجه کاهش ساخت VLDL گردد.
فارماکوکینتیک جم فیبروزیل
این دارو از مجرای گوارش به خوبی جذب میشود. متابولیسم جم فیبروزیل کبدی است. نیمه عمر دارو پس از مصرف مقدار واحد، 5/1 ساعت و پس از مصرف مقادیر متعدد، 3/1 ساعت است. زمان لازم برای رسیدن به اوج غلظت، 2-1 ساعت است. اثر این دارو در کاهش غلظت VLDL پلاسما، پس از 5-2 روز شروع میشود. زمان لازم برای رسیدن به اوج اثر کاهش غلظت VLDL پلاسما 4 هفته است. دفع دارو عمدتاً از کلیه است.
موارد و مقدار مصرف جم فیبروزیل
زیادی چربی خون نوع IV (زیادی تریگلیسرید خون ) و زیادی بیش از حد کلسترول خون (که به رژیم غذایی و مصرف داروهای دیگر پاسخ نمیدهند.)
بزرگسالان: مقدار 1200 میلیگرم در دو مقدار منقسم، 30 دقیقه قبل از صبحانه و شام، مصرف میشود.
مصرف جم فیبروزیل در دوران بارداری و شیردهی
برای دارو های گروه C در دوران بارداری مطالعات در حیوانات نشان داده است که دارو های گروه C روی جنین اثرات جانبی دارد ولی مطالعات کافی در مورد انسان در دست نیست؛ با این حال منافع استفاده از دارو در زنان حامله ممکن است در مقابل خطرات احتمالی آن بیشتر باشد؛ یا هیچ گونه مطالعه ای در حیوانات و یا مطالعات کافی در انسان موجود نیست.
مصرف در شیردهی: بیضرری مصرف دارو در شیردهی ثابت نشده است.
عوارض جانبی جم فیبروزیل
-
اعصاب مرکزی: خستگی، سردرد، سرگیجه. -
پوست: بثورات پوستی، درماتیت، خارش، اگزما. -
دستگاه گوارش: درد شکم و اپیگاستر، سوء هاضمه، اسهال، تهوع، استفراغ ، یبوست، آپاندیسیت حاد. -
خون: کمخونی، لکوپنی، ائوزینوفیلی، ترومبوسیتوپنی. -
کبد: انسداد مجرای صفراوی. -
قلبی ـ عروقی: فیبریلاسیون دهلیزی. -
متابولیک: هیپوکالمی.
اثر جم فیبروزیل بر آزمایشهای تشخیصی
جم فیبروزیل ممکن است سطح سرمی (CK) کراتین کیناز، آلانین آمینوترانسفراز (ALT)، آسپارتات آمینوترانسفراز (AST) را افزایش دهد. این دارو ممکن است سطح سرمی پتاسیم، هموگلوبین، تعداد ائوزینوفیل، WBC و پلاکت را کاهش دهد.
تداخلات دارویی جم فیبروزیل
هشدار ها در رابطه با جم فیبروزیل
1- این دارو در بیمارن مبتلا به عیب کار کلیه و کبد باید با احتیاط فراوان مصرف شود.
2- تعیین غلظت کلسترول و تریگلیسرید ، شمارش کامل سلولهای خون و آزمونهای کار کبد، قبل از شروع درمان درازمدت ضروری است.
3- اگر پس از سه ماه درمان، پاسخ کافی به دست نیاید یا نتایج حاصل از آزمونهای کار کبد، افزایش یا اختلال قابل توجهی را نشان دهند یا در صورت تشخیص سنگهای صفراوی و تشخیص یا حدس ایجاد میوزیت، مصرف جمفیبروزیل باید قطع شود. در این مورد، توصیه میشود به منظور کاهش چربی خون از یک رژیم غذایی مناسب استفاده شود تا وضعیت بیمار تثبیت شود.
توصیه های دارویی جم فیبروزیل
1- رعایت رژیم غذایی مناسب، بر درمان با دارو ارجحیت دارد.
2- قبل از قطع مصرف دارد، تماس با پزشک ضروری است، زیرا غلظت چربی خون ممکن است به میزان قابل توجهی افزایش یابد.
3- این دارو را نباید کمتر یا بیشتر از مقدار توصیه شده مصرف نمود.
4- دورده درما با دارو باید کامل شود.
5- در صورت فراموش شدن یک نوبت مصرف دارو، به محض به یاد آوردن، آن نوبت بایدمصرف شود، مگر این که تقریباً زمان نوبت بعدی فرارسیده باشد. در این صورت مقدار مصرف بعدی نباید دو برابر شود.
6- طی درمان با این دارو، مراجعه منظم به پزشک ضروری است.
ملاحظات اختصاصی جم فیبروزیل
از آنجایی که جم فیبروزیل از لحاظ فارماکولوژیک مشابه کلوفیبرات است، عوارض جانبی ناشی از مصرف کلوفیبرات با مصرف جم فیبروزیل نیز ممکن است بروز کند. بعضی از مطالعات نشان دادهاند که کلوفیبرات خطر مرگ ناشی از سرطان، عوارض پس از برداشت کیسه صفرا و پانکراتیت را افزایش میدهد. جم فیبروزیل از نظر بروز این عوارض مطالعه نشده است، اما باید این عوارض در نظر گرفته شوند.
قبل از شروع جم فیبروزیل، درمان با تغییر عادات زندگی مانند رژیم غذایی و ورزش شروع شده و تشخیص و درمان علل زمینهای هیپرلیپوپروتئینمی نیز باید انجام شود.
سطح لیپوپروتئین سرم و تستهای عملکرد کبدی باید به طور مرتب بررسی شود. در صورت عدم پاسخ مناسب ، دارو باید قطع شود. در مدت 12 ماه اول درمان، CBC به صورت دورهای باید بررسی شود.
نکات قابل توصیه به بیمار در دوره مصرف جم فیبروزیل
-
درمان باید با مراقبتهای پزشکی همراه باشد. بروز هر گونه عوارض جانبی را به پزشک اطلاع دهید. دارو را طبق دستور مصرف کنید و رژیم غذایی را رعایت نمایید. -
دارو را بیش از مقدار تجویز شده مصرف نکنید. -
درد عضلانی یا تیرگی ادرار را به پزشک اطلاع دهید. -
مصرف در کودکان: بیضرری و اثربخشی مصرف دارو در کودکان کوچکتر از 18 سال ثابت نشده است.
دارو های هم گروه جم فیبروزیل
-
فنوفیبرات -
کلوفیبرات
بیشتر بخوانید:
فواید قرص آنتوم Anethum و بهترین زمان مصرف این دارو
کاهش کلسترول همراه با تغذیه مناسب و داروهای گیاهی
موارد مصرف قرص آتورواستاتین آیا آتورواستاتین (لیپوفیکس) باعث …
آشنایی با قرص استاتین داروی ضد چربی خون