معرفی موارد مصرف اسپیرونولاکتون 100
اسپیرونولاکتون دارای نام های تجارتی آلداکتون و کانرنول و لوویون می باشد و از نظر فارماکولوژیک در طبقه دیورتیک نگهدارنده پتاسیم و آنتاگونیست آلدوسترون قرار می گیرد. این دارو همچنین در موارد دیگری مانند افزایش آلدوسترون در بدن و برخی مشکلات دیگر مانند پرمویی(هیرسوتیسم) و برخی از اختلالات هورمونی زنان کاربرد دارد.
اسپیرونولاکتون یک داروی ادرار آور حافظ پتاسیم می باشد و برخلاف سایر داروهای ادرار آور این دارو سبب کاهش پتاسیم بدن بیمار نمی شود. این دارو به تنهایی یا همراه با داروهای ادرار آور در یک محصول موجود می باشد.بطور مثال لاسیکتون یک داروی ترکیبی از فروزماید و اسپیرونولاکتون می باشد.این محصولات ترکیبی ،تعداد قرص مصرفی در روز را کاهش می دهند و دارو درمانی را تسهیل می نمایند.
موارد مصرف اسپیرونولاکتون
- دیورتیک نگهدارنده پتاسیم
- آنتاگونیست آلدوسترون
- ضد هیپرتانسیون
- ضدهیپوکالمی
- تشخیص هیپر آلدوسترونیسم
- درمان بیماری پلی کیستیک
- درمان سندروم پیش از قاعدگی
- درمان کوتاه مدت آکنه ولگاریس
مکانیسم اثر اسپیرونولاکتون
- اثر دیورتیک و نگهدارنده پتاسیم: اسپیرونولاکتون به طور رقابتی اثرات آلدوسترون را بر روی توبول‌های انتهایی کلیه مهار می‌کند و موجب افزایش دفع آب و سدیم و کاهش دفع پتاسیم میشود.
- اسپیرونولاکتون برای درمان بیماری‌هایی که با ترشح بیش از حد آلدوسترون همراه است، مانند سیروز کبدی، سندرم نفروتیک و نارسایی احتقانی قلب (CHF) به کار می‌رود. همچنین، این دارو برای درمان هایپوکالمی ناشی از مصرف مدرها استفاده میشود.
- اثر کاهنده فشارخون: مکانیسم اثر آن مشخص نیست. اسپیرونولاکتون ممکن است اثر آلدوسترون را بر روی عضلات صاف شریانچه‌ها مسدود سازد.
- تشخیص هایپرآلدوسترونیسم اولیه: اسپیرونولاکتون اثرات آلدوسترون را مهار می‌کند. بنابراین، تصحیح هایپوکالمی و ها یپرتانسیون دلیل احتمالی زیادی اولیه آلدوسترون است.
فارماکوکینتیک اسپیرونولاکتون
اسپیرونولاکتون بعد از مصرف خوراکی از طریق مجاری گوارشی جذب می شود و فراهم زیستی این قرص بیش از 90 درصد است و علاوه بر این پیوند این دارو به پروتئین نیز بیش از 90 درصد می باشد. متابولیسم این قرص از نوع کبدی است و اثر این دارو از 2 تا 4 ساعت پس از استفاده شروع می شود و هم چنین زمان لازم برای رسیدن این قرص به اوج اثر با مصرف مداوم در 2 تا 3 روز است.
موارد و مقدار مصرف اسپیرونولاکتون
الف) ادم.
- بزرگسالان: مقدار mg/day 200-25 در مقادیر منقسم مصرف میشود.
- کودکان: ابتدا، مقدار mg/kg/day 3/3 یا mg/m2/day 60 در مقادیر منقسم مصرف میشود.
ب) هایپرتانسیون.
- بزرگسالان: مقدار mg/day 100-50 در مقادیر منقسم مصرف میشود. بعضی متخصصین از دوزهای کمتر اسپیرونولاکتون در حد mg 50-25 روزانه استفاده نموده و یک داروی ضد فشارخون دیگر به آن اضافه می‌کنند ، به جای اینکه دوز اسپیرونولاکتون را افزایش دهند.
- کودکان: مقدار mg/kg 3/3-1 در روز (حداکثر mg 100 ) از راه خوراکی به شکل یک یا دو بار در روز مصرف میشود.
پ) هایپوکالمی ناشی از مصرف داروهای مدر.
- بزرگسالان: مقدار mg/day 100-25 مصرف میشود (این دارو زمانی تجویز می شود که مصرف مکمل‌های خوراکی پتاسیم نامناسب باشند).
ت) تشخیص هایپرآلدوسترونیسم اولیه.
- بزرگسالان: از راه خوراکی، مقدار mg/day 400 به مدت چهار روز (آزمون کوتاه مدت) یا به مدت 4-3 هفته (آزمون طولانی مدت)، مصرف میشود. اگر کمی پتاسیم خون و زیادی فشارخون تصحیح گردد، تشخیص احتمالی هایپرآلدوسترونیسم اولیه داده میشود.
ث) هیرسوتیسم.
- بزرگسالان: روزانه mg 200-50 مصرف میشود.
ج) سندرم پیش از قاعدگی.
- بزرگسالان: مقدار mg 25 چهار بار در روز، در روز چهاردهم سیکل قاعدگی مصرف میشود.
چ) نارسایی قلبی در بیمارانی که در حال دریافت مهارکننده‌های ACE و یک دیورتیک قوس هنله با یا بدون گلیکوزید قلبی هستند.
- بزرگسالان: با دوز mg 25-12.5 در روز شروع میشود.
ح) کاهش خطر خونریزی بیش از حد واژینال (metrorrhagia).
- بزرگسالان: مقدار mg 50 دو بار در روز از راه خوراکی از روز 4 تا 21 سیکل قاعدگی مصرف می‌گردد.
خ) آکنه ولگاریس.
- بزرگسالان: mg 100 روزانه از راه خوراکی مصرف میشود.
عوارض جانبی اسپیرونولاکتون
- اعصاب مرکزی : سردرد، گیجی، خواب آلودگی، آتاکسی.
- پوست: کهیر، هیرسوتیسم، ضایعات ماکولوپاپولار.
- دستگاه گوارش: بی‌اشتهایی، تهوع، استفراغ، خونریزی معده ، گاستریت، زخم، کرامپ.
- متابولیک: هایپرکالمی، دهیدراتاسیون، هایپوناترمی، افزایش گذرای غلظت BUN، اسیدوز.
- ادراری ـ تناسلی: عدم توان حفظ نعوظ، اختلالات قاعدگی در خانمها.
- خون: آگرانولوسیتوز.
- سایر عوارض: ژنیکوماستی، زخم شدن پستان، تب دارویی.
مسمومیت با اسپیرونولاکتون و درمان آن
تظاهرات بالینی: دهیدراتاسیون، اختلالات الکترولیتی.
درمان: شامل اقدامات حمایتی و علامتی است. در صورت بلع حاد دارو، محتویات معده را باید با وادار کردن بیمار به استفراغ یا شستشوی معده، تخلیه کرد. در زیادی شدید پتاسیم خون (بیش از mEq/L 6.5)، غلظت سرمی پتاسیم با تزریق وریدی بیکربنات سدیم یا گلوکز همراه با انسولین کاهش می‌یابد. مصرف یک رزین مبادله‌کننده کاتیون، مانند سدیم پلی‌استیرن سولفونات (کی‌اگزالات)، به صورت خوراکی یا به صورت تنقیه نیز ممکن است غلظت سرمی پتاسیم را کاهش دهد.
مصرف اسپیرونولاکتون در دوران بارداری و شیردهی
در گروه C قرار دارد ، برای دارو های گروه C در دوران بارداری مطالعات در حیوانات نشان داده است که دارو های گروه C روی جنین اثرات جانبی دارد ولی مطالعات کافی در مورد انسان در دست نیست؛ با این حال منافع استفاده از دارو در زنان حامله ممکن است در مقابل خطرات احتمالی آن بیشتر باشد؛ یا هیچ گونه مطالعه ای در حیوانات و یا مطالعات کافی در انسان موجود نیست.
مصرف در شیردهی: بی‌ضرری مصرف دارو در دوران شیردهی ثابت نشده است. کانرنون (متابولیت دارو) در شیر انتشار می‌یابد. شیردهی در دوران مصرف این دارو توصیه نمی‌شود.
تداخلات دارویی اسپیرونولاکتون
اسپیرونولاکتون ممکن است اثرات کاهنده فشارخون سایر داروهای کاهندة فشارخون را تشدید کند؛ از این اثر می‌توان بهره درمانی گرفت.
اسپیرونولاکتون در صورت مصرف همزمان با مدرهای نگهدارنده پتاسیم، مهارکننده‌های آنزیم تبدیل‌کننده آنژیوتانسین (کاپتوپریل)، مکمل‌های پتاسیم، فرآورده‌های دارویی حاوی پتاسیم (پنی‌سیلین G تزریقی )، یا جانشین املاح، خطر بروز هایپرکالمی را افزایش می‌دهد.
داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی، مانند ایندومتاسین یا ایبوپروفن، ممکن است به عملکرد کلیه آسیب زده و در نتیجه، بر دفع پتاسیم تأثیر بگذارند. آسپیرین ممکن است پاسخ بالینی به اسپیرونولاکتون را اندکی کاهش دهد.
در هنگام مصرف اسپیرونولاکتون باید از چه مواردی اجتناب کنم؟
- مصرف الکل می‌تواند عوارض جانبی خاصی از داروی اسپیرونولاکتون را افزایش دهد. از جایگزین‌های نمک یا فرآورده های شیری کم سدیم که حاوی پتاسیم هستند، استفاده نکنید. این محصولات می‌تواند سطح پتاسیم خون شما را در هنگام مصرف داروی اسپیرونولاکتون، خیلی بالا ببرد.
- این دارو ممکن است تفکر یا پاسخ دهی شما را مختل کند. اگر شما در حال رانندگی و یا در حین انجام هر کاری هستید که نیاز دارد که به گوش باشید، هوشیار باشید.
- اجتناب از رژیم غذایی پر نمک. نمک زیاد بدن شما باعث حفظ آب میشود، که ممکن است اثر این دارو را کاهش دهد.
- جلوگیری از بیش از حد گرم شدن بدن یا کاهش آب بدن در حین ورزش و در آب و هوای گرم. دستورالعمل دکتر خود را در مورد نوع و مقدار مایعاتی که شما باید بنوشید، دنبال کنید. در برخی موارد، نوشیدن بیش از حد مایعات می‌تواند به مانند مصرف ناکافی مایعات، خطرناک باشد.
هشدارها در رابطه با مصرف اسپیرونولاکتون
قرص اسپیرونولاکتون باید در موارد زیر با احتیاط زیادی مصرف شود.
1. بی ادراری و یا ایجاد اختلال در کار کلیه ها
2. افراد مبتلا به بیماری دیابت
3. بیماران کلیوی
4. اختلال در کار کبد
5. بیماران بدحالی که حجم ادرار آن ها کم است.
6. بیمارانی که در معرض خطر زیادی پتاسیم خون قرار گرفته اند.
7. بیماران میانسال
8. اندازه گیری فشار خون و تعیین غلظت الکترولیت های سرم در طول درمان ضروری است.
توصیه های دارویی اسپیرونولاکتون
- معمولا درمان با این دارو ها طولانی مدت می باشد .در مدت درمان با این دارو،تحت نظر پزشک خود باشید و آزمایشات دوره ای که توسط پزشک برای شما تجویز می شود را به طور منظم انجام دهید .خصوصا انجام آزمایشات خون برای بررسی نمک های موجود درخون مانند سدیم و پتاسیم در مدت درمان با داروهای ادرار آور بسیار مهم است.
- دارو های ادرار آور کمک می کنند تا آب اضافی بدنتان دفع شود . تنفس و حرکت بدنی شما بهتر و راحت تر شود .با این وجود از دست دادن مایعات بیش از حد ،بدن را کم آب می کند و عوارضی مانند تشنگی،خشکی پوست ،کاهش وزن سریع پس از شروع درمان و بی حالی می دهد در صورتی که با این علائم مواجه شدید ،به پزشک اطلاع دهید تا تغییرات لازم را در مقدار مصرفی روزانه ی دارو اعمال کند.
- به علت اینکه اسپیرونولاکتون حافظ پتاسیم در بدن می باشد درصورت مصرف طولانی با دوز بالا، مصرف غذاهای غنی از پتاسیم را مانند نمک های حاوی پتاسیم یا کم سدیم، هندوانه، سیب زمینی، موز، سویا، کدو حلوایی، آلو و… را محدود کنید تا سطح پتاسیم خون افزایش نیابد.
- احساس خستگی،گیجی ، خواب آلودگی و تهوع از عوارض شایع این دارو می باشد که با مصرف وعده های غذایی سبک و محدود کردن غذاهای چرب و پر ادویه می توان آن را کاهش داد.
- به دلیل اینکه این دارو ممکن است کمی خواب آورباشد،تا زمانی که اثر خواب آوری آن را احساس می کنید از رانندگی و کارهایی که نیاز به احتیاط بیشتری دارند خودداری نمایید.
- مصرف این دارو در خانمها ممکن است موجب تغییرات در دوره ماهانه و تغییرات هورمونی مربوط به آن از جمله نا منظم شدن قاعدگی ،ریزش موهای زاید،دل پیچه ،تغییر خلق وخو ،قرمزی پوست و… شود.در صورتی که این مشکلات برای شما بوجود آمد،به پزشک خود اطلاع دهید.
- مصرف داروی اسپیرنولاکتون بر روی جنین ،خصوصا جنین پسر عوارض بدی می تواند داشته باشد.لذا حتما باید حداقل 3 ماه پیش از بارداری قطع شود.به این دلیل خانم ها در سنین باروری که تحت درمان با این دارو می باشند باید یک روش موثر پیشگیری از بارداری طبق نظر پزشک خود در پیش بگیرند.
سوالات رایج در مورد مصرف اسپیرنولاکتون
چگونه اسپیرونولاکتون برای آکنه اثر می کند؟
اسپیرونولاکتون در ابتدا برای درمان فشار خون بالا و چندین مشکل قلبی عروقی فرموله شده است که با دوز پایین تر می تواند به آکنه هورمونی کمک کند. این نیز یک مسدود کننده آندروژن است و یک دیورتیک است.
آیا اسپیرونولاکتون باعث رشد مو می شود؟
اسپیرونولاکتون در زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) که تمایل به تولید آندروژن بیشتری دارند می تواند باعث رشد مو در صورت و ریزش مو در سر، و همچنین مشکلات ناباروری و متابولیسم شود. آلدکتون (اسپیرونولاکتون) کمک می کند تا تعادل هورمونی برقرار شود و ریزش موی زنانه را درمان می کند.
آیا اسپیرونولاکتون باعث افزایش وزن می شود؟
اسپیرونولاکتون به عنوان یک دیورتیک عمل می کند، بدین معنی که باعث می شود بدن از مایع اضافی خالی شود. کاهش مایع در بدن می تواند باعث کاهش وزن بدن شود. … به عنوان یک نتیجه، بعضی از پزشکان اسپیرونولاکتون را برای خانم هایی که مشکل افزایش وزن و نفخ در اثر چرخش آب به خاطر PMS دارند تجویز می کنند.
چگونه اسپیرونولاکتون برای PCOS عمل می کند؟
آندروژنها مانند تستوسترون مسئول رشد مو در صورت، سینه و معده هستند که برخی از زنان جوان مبتلا به PCOS دارند. آندروژن ها همچنین می توانند آکنه ایجاد کنند. اسپیرونولاکتون با کاهش سطح آندروژن ها، باعث کاهش رشد مو و بهبود آکنه می شود.
آیا اسپیرونولاکتون باعث بزرگ شدن سینه می شود؟
اسپیرونولاکتون اغلب باعث درد در سینه و بزرگ شدن سینه در خانم ها می شود. این مسئله احتمالا به دلیل اثرات استروژن بر روی بافت است.
بهترین زمان برای مصرف اسپیرونولاکتون چه زمانی است؟
طبق دستور پزشک، این دارو را به صورت خوراکی مصرف کنید. اگر ناراحتی معده رخ داد، آن را با غذا یا شیر بخورید. بهتر است قبل از ساعت 6 صبح قرص را مصرف کنید تا مانع از بیدار شدن در طول شب برای ادرار نشود.
بیشتر بخوانید:
اسپیرونولاکتون برای چیست؟عوارض اسپیرونولاکتون ۲۵ میلی گرم
درمان تنبلی تخمدان
موارد مصرف قرص فنازومکس و عوارض فنازومکس
گردآوری توسط بخش سلامت
مجله دلگرم