کوله بار خود را می‌بندیم به کشوری می‌رویم که زمانی بخشی از ایران بوده است. کشوری که مردمانی صنعتگر دارد. کشوری که وقتی به استقلال دست یافت عارف قزوینی در تصنیفی این چنین سرود: «بماندیم ما و مستقل شد ارمنستان» بلی سفر را به سوی ارمنستان آغاز می‌کنیم. ارمنستان یکی از کشورهای قفقاز جنوبی به پایتختی ایروان است.
ارمنستان کشوری با طبیعت بهشتی
این کشور که می‌توان آن را بهشت گمشده نامید. نام بومی این کشور در زبان ارمنی هایک است که در سده‌های میانه با افزودن پسوند فارسی ستان (به معنای سرزمین) به هایکستان تغییر یافت. این نام به طور سنتی از نام هایک، بنیان گذار افسانه‌ای قوم ارمن و نتیجه‌ی نتیجه‌ی نوح پیامبر، گرفته شده است که بر اساس نوشته موسی خورنی، تاریخ نویس ارمنی، در سال ۲۴۹۲ قبل از میلاد بل پادشاه بابل را شکست داد و قوم ارمن را در منطقه آرارات بنیان گذاشت. زبان ارمنی، زبان رسمی کشور ارمنستان است.
معبد گارنی
از مهمترین جاذبه‌های گردشگری ارمنستان می‌توان به معبد گارنی در جوار رودخانه گارنی اشاره کرد. تاریخ بنای این معبد به زمان هایک ناهابت بر می‌گردد و به نام گارنیک نوه نتیجه هایک نامگذاری شده است. رودخانه گارنی در 28 کیلومتری جنوب شرقی ایروان در محدوده استان کوتایک است. این منطقه با داشتن شرایط آب و هوایی طبیعی منحصر به فرد در ارمنستان، ییلاق و شکارگاه اختصاصی پادشاهان در قرن‌های مختلف بوده است.
کلیسای گغارت
گغارت به معنای سرنیزه است، و شاید نامگذاری کلیسای گغارت که در دره تاریخی گغارت بناشده است به این دلیل باشد که بالای مناره آن شبیه سرنیزه است.
این بنا در دو مقطع زمانی مختلف ساخته و از دو قسمت اصلی تشکیل شده‌است. دراوایل قرن سیزدهم این منطقه جزو املاک اختصاصی خاندان زاکریان بوده‌است. خاندان زاکریان یکی از ثروتمندترین خاندان درتاریخ ارمنستان بوده‌اند که به دستورشان کلیسای بیرونی در سال 1215 ساخته می‌شود.
بعدها خاندان پروشیان این ملک را ازخاندان زاکریان خریداری کرده و دستور ساخت کلیسای درونی را به یک خواهر روحانی و یک معمار دادند. در اواخر قرن سیزدهم کلیسای درونی که از سه قسمت اصلی تشکیل شده‌است ساخته می‌شود، یکی از این سه قسمت آرامگاه سلسله پروشییان است. ساخت کلیسای درونی که با تراشیدن صخره انجام شده است زمانی 10 ساله یعنی از سال 1340 تا 1350 را صرف کرده است.
اجمیازین
در 25 کیلومتری ایروان شهریست که محل استقرار اسقف اعظم ارمنستان است. تاریخ این شهر که چهارمین شهر بزرگ ارمنستان بوده به قرن 3 و 4 میلادی می‌رسد. نکته مهم و دیدنی اجمیازین کلیسای آن است که شبیه کلیسای وانک در اصفهان است، روایت شده است که درزمان شاه عباس علما و وزرای ارمنی بسیاری که ساکن ایران بوده‌اند، تصمیم برگشت به ارمنستان را می‌گیرند، به همین دلیل و به دلیل اینکه شاه عباس تصویر خود را روی دیوارهای کلیسای اجمیازین می‌بیند تصمیم می‌گیرد کلیسایی مانند کلیسای اجمیازین در اصفهان بنا کند که به کلیسای وانک معروف است.
جرموک جادوی آب و نوشاب
در شمال شرقی VAYOTS DZOR شهری واقع شده است که طبیعت بی‌نهایت زیبای آن، هوای تمیز و چشمه آب گاز دار دل هر گردشگری را می‌رباید. نام این شهر جرموک است. از ویژگی‌های بارز این شهر وجود چشمه‌های آب آشامیدنی در اقصی نقاط شهر با دمای 30 تا 70 درجه است.
منبع : لست سکند