نحوه مصرف آنتي بيوتيک ها و ارتباط آن ها با غذا خوردن نياز به رعايت نکاتي دارد که در زير به آنها اشاره مي شود:
* مصرف آنتي بيوتيک ها بايد يک ساعت قبل از غذا و يا دو ساعت بعد از آن باشد، مانند پني سيلين هاي خوراکي، آمپي سيلين، اريترومايسين، تتراسايکلين و ريفامپين.
* آنتي بيوتيک هايي مانند آموکسي سيلين، آزيترومايسين، آمپي سيلين، سفيکسيم، سفالکسين، مترونيدازول، ريفامپين، پني سيلين و تتراسايکلين باعث ايجاد اسهال مي شوند. بنابراين براي جبران کمبودهاي بدن، مصرف ميوه، سبزي، مايعات و سوپ ها در دوره مصرف آنتي بيوتيک ها توصيه مي گردد.
* مترونيدازول باعث بي اشتهايي و تغيير در تشخيص مزه غذا مي شود.
* آنتي بيوتيک ها ممکن است باعث سوء هاضمه يا سوء جذب مواد مغذي گردند. همچنين ممکن است اثر آنتاگونيستي بر ويتامين ها داشته باشند و باعث افزايش دفع مواد معدني در اثر ايجاد مسموميت کليوي شوند.( آنتاگونيست ويتامين يعني ماده‌اي که از نظر ساختماني مشابه يک ويتامين بوده و بدن آن را به جاي ويتامين قبول مي‌کند ، اما اين ماده وظائف ويتامين را در بدن انجام نمي‌دهد.)
اگر کودکان دارو را همزمان با غذا مصرف کنند، جذب داروها کاهش مي يابد.
دارو بايد هنگام گرسنگي و يا دو ساعت پس از غذا مصرف شود.
در PEM (سوء تغذيه ناشي از کمبود پروتئين و انرژي) به علت اختلال در عمل لوزالمعده (و چون آنتي بيوتيک ها به شکل شربت و به فرم استر به کودکان داده مي شوند) استر شکسته نشده و يا اندکي هيدروليز مي شود.
پس از جذب چنانچه آلبومين پلاسما کاهش يافته باشد، دارو به علت داشتن بخش آزاد، بيشتر در پلاسما فعال تر بوده و در نتيجه اختلال در عملکرد کبد و کليه به دليل سطح پلاسمايي بيشتر از حد، در انتظار خواهد بود.
در PEM شديد، جذب کلرامفنيکل و تتراسايکلين و ريفامپين کاهش مي يابد و يا به تاخير مي افتد.
توصيه هاي کلي براي کودکاني که آنتي بيوتيک مصرف مي کنند به شرح زير است:
1- مصرف دارو يک ساعت قبل غذا يا دو ساعت پس از آن.
2- مصرف ميوه هاي مختلف.
3- مصرف سبزيجات تازه و همچنين سبزيجات برگ سبز تيره ، نارنجي و قرمز.
4- عدم مصرف شير و لبنيات همراه با آنتي بيوتيک.
5- مصرف مايعات، به خصوص نوشيدني هاي شيرين و در صورت امکان افزودن مقداري نمک به اين نوشيدني ها در هنگام مصرف.
6- مصرف سوپ داراي سبزيجات.
دکتر ابراهيم فلاحي – متخصص تغذيه معاون غذا و داروي دانشگاه علوم پزشکي لرستان