اختلال پس از استرس تروماتیک (پی تی اس دی) چیست ؟

ممکن است برای هر کسی و در هر زمانی در زندگی پیش بیاید. مورد تجاوز جنسی قرار گرفتن، مورد ضعیف آزاری قرار گرفتن یا به سانحه ای شدید دچار شدن می تواند عامل ایجاد ضایعه ای شود که به درد و رنجی شدید می‌انجامد. اما برای این هم معالجه وجود دارد.

(پی تی اس دی) چیست ؟

سندروم پس از ضایعه ممکن است برای کسی روی دهد که دچار حاثه ای ضایعه‌آور قرارگرفته که متضمن احساس خطر مرگ بوده است؛ برای نمونه تعرض جنسی، آزار روانی و جسمی، مرگ کسی، شکنجه، جنگ، فرار، فاجعه‌ی طبیعی، سرقت یا سانحه.

اشخاص مبتلا به اختلال استرس پس از ضایعه سعی می کنند که رویداد ضایعه آور را فراموش کنند اما نمی توانند. رویداد ضایعه آور مکررا تجربه می شود، در بیداری بصورت خاطره و شبها بصورت کابوس. این امر می تواند باعث ناراحتی‌های شدید شود و به بی‌خوابی، اضطراب، درد بدنی، مشکل تمرکز حواس و انزوا بیانجامد.

پی تی اس دی چه تاثیری بر زندگی دارد ؟

پی تی اس دی بسته به شدتش به درجاتی مختلف بر زندگی تاثیرگذار است. ممکن است فردی بتواند به شغل خود ادامه دهد و بطور کلی زندگی معمولی داشته باشد، در صورتیکه در موارد شدید، ممکن است شخص مبتلا درمانده شود و از ترک کردن خانه وحشت داشته باشد.

خاطره ی رویداد ضایعه آور ممکن است در نتیجه آنچه که در زندگی روزمره حس می شود و حوادثی که در زندگی روزمره روی می دهد، زنده شود. از این رو معمولا شخص مبتلا از وضعیت‌ها و کسانی که ممکن است خاطرات دردآور او را زنده کنند، حتی از خانواده و دوستان خود، می‌پرهیزد.

پی تی اس دی شخص مبتلا را در حالت مترصد بودن افراطی قرار می‌دهد. این امر باعث می شود که شخص مبتلا به آسانی دچار ترس و آزردگی شود که می تواند به انفجار شدید خشم بیانجامد. او در این حالت ممکن است احساس کند که آنچه که روی داده زندگیش را برای همیشه تباه کرده است. البته این احساس لزوما منطبق با واقعیت نیست.

راههای درمان پی تی اس دی (ptsd)

چه کسانی از این اختلال رنج می برند ؟

هرشخصی که دچار تروما می شود یا شاهد آن است. پی تی اس دی می تواند بر بازماندگان وقایع زیر اثر بگذارد:

1. 
   جنگ : خشونت جنگ بر افراد نظامی و غیرنظامی تأثیر می گذارد.
2. 
   خشونت و تجاوز : بازماندگان اغلب از حمله دیگر می ترسند.
3. 
   سانحه اتومبیل یا هواپیما : بسیاری از بازماندگان اطمینان خود را به وسایل پیشرفته از دست می دهند.
4. 
   بلایای طبیعی : بازماندگان سیل، زلزله، طوفان و … از تکرار این حوادث طبیعی می ترسند.
5. 
   خودکشی یا قتل : کسانی که شاهد این وقایع زجرآور بوده اند، ممکن است احساس خشم یا عجز نمایند.
6. 
   کودکان نیز از تروما رنج می برند : کودکان ممکن است علاوه بر موقعیت هایی که گفته شد، در این موقعیت ها نیز دچار پی تی اس دی شوند:
7. 
   کودک آزاری : بسیاری کودکان باور می کنند مستحق تنبیه اند. آن ها اغلب اعتماد به نفس کمی دارند.
8. 
   زنای بامحارم : قربانیان اغلب احساس می کنند توسط کسانی که آن ها را دوست داشته اند، به آن ها خیانت شده است. ممکن است گوشه گیر و منزوی شوند.
9. 
   مرگ یکی از والدین : پس از مرگ پدریا مادر، کودکان ممکن است احساس تنهایی یا طردشدگی نمایند.

علائم پی تی اس دی

ممکن است بلافاصله پس از تروما یا با فاصله کمی از آن بروز کند. این علائم به طور متناسب سال ها تکرار می شوند.

احساس مجدد تروما

شامل:

• 
  خاطره های مکرر یا برگشت به گذشته. بازماندگان اغلب نمی توانند از بازسازی مجدد تروما در ذهن خود جلوگیری نمایند یا پیش بینی کنند که چه وقت این خاطرات مجدداً زنده می شوند.
• 
  کابوس. بیماران پی تی اس دی، ممکن است تروما را درطی خواب شبانه به یادآورند.

احساس رخوت

شامل:

• 
  افسردگی. احساس غم، ناامیدی و تنهایی ممکن است مدت ها باقی بماند.
• 
  باعلاقگی. این افراد ممکن است از سرگرمی ها، کارها، همراهی با دوستان و خانواده لذت برند.
• 
  احساس گناه. برخی بیماران ممکن است از اینکه زنده مانده اند احساس گناه کنند.

افزایش تحریک پذیری

شامل:

• 
  بی خوابی. ترس از کابوس شبانه، خواب را برای بیماران دشوار می کند.
• 
  حالت عصبی. برخی بازماندگان لحظه ای آرامش ندارند. همیشه مراقب اند و تلاش می کنند از موقعیت هایی که خاطره تروما را زنده می کند اجتناب نمایید.

وجود علائم به مدت بیش از یک ماه برای تشخیص ضروری است. طولانی شدن علائم باعث می شود که بازماندگان: دچار کشمکش با دیگران شوند. به سوءمصرف الکل یا مواد مخدر روی آورند. گوشه نشین شوند.

اختلال استرس پس از ضایعه

درمان پی تی اس دی

روش های درمانی برحسب شرایط فرد، عبارت اند از:

• 
  درمان فردی : فرد مبتلا، با کمک روانپزشک، روانشناس و سایر متخصصان سلامت روانی، مشکلات خود را حل می کند.
• 
  خانواده درمانی : همه افراد خانواده درکنار هم درجهت بهبود کار می کنند.
• 
  گروه درمانی : بازماندگان، درگروه با افرادی که ترومای مشابهی داشته اند، ملاقات می کنند.
• 
  دارو درمانی : برخی از علائم پی تی اس دی را می توان با دارو، زیرنظر پزشک درمان کرد (هیچ گاه از الکل یا مواد مخدر و داروهای غیرمجاز برای رفع علائم بیماری استفاده نکنید.)

آیا افراد مبتلا به (پی تی اس دی) را باید بستری کرد ؟

اکثر موارد را می توان به صورت سرپایی درمان کرد. اما اگر فرد در معرض خودکشی باشد یا رفتار او مخل امنیت دیگران باشد، بستری کردن ضروری است.

اگر ازدواج کنم خوب می شوم ؟

ازدواج درمان این اختلال نیست. برعکس بدون درمان ، عوارض این اختلال ممکن است حتی بر زندگی خانوادگی شما تأثیر منفی بگذارد. بنابراین بهتر است در هر حال به درمان ادامه دهید، درصورت تصمیم به ازدواج هم قبل و هم بعد از آن خود و همسرتان از مشاور کمک بگیرید.