اختلال خواب آلودگی یا هایپرسومنولنس چیست و چه علائمی دارد ؟

اختلال خواب آلودگی یا هایپرسومنولنس چیست ؟

اختلال خواب آلودگی یا هایپرسومنولنس (Hypersomnolence) یکی از انواع اختلالات خواب – بیداری است. نام دیگر این اختلال هایپرسومنیا (Hypersomnia) می باشد. افراد مبتلا به این اختلال همیشه به خواب نیاز دارند.

درمورد علل بروز اختلال خواب آلودگی یا هایپرسومنولنس لازم است بگوییم که عوامل بسیار جسمانی و روانی در ایجاد این نوع اختلال دخیل اند.

علائم اختلال خواب آلودگی

همانطور که از نام این اختلال مشخص است، اصلی ترین نشانه آن، خواب آلودگی بیش از حد است. به طور کلی نشانه های اختلال هایپرسومنولنس با خواب سروکار دارند. سایر علائم این اختلال عبارتند از:

• 
  فرد مبتلا به این اختلال، با وجود اینکه خواب کافی دارد، باز هم همیشه نیاز به خواب را حس می کند و خواب آلوده است.
• 
  در طول روز در انجام فعالیت دچار مشکل می شود و مدام چرت می زند و به خواب های کوتاه مدت فرو می رود.
• 
  فرد مبتلا به اختلال هایپرسومنولنس، بیشتر از سایر افراد به خواب نیاز دارد.
• 
  فردی که به اختلال خواب آلودگی مبتلا می شود، پس از بیدار شدن احساس پریشانی و سردرگمی دارد.
• 
  در طول روز خستگی زیادی داشته و مدام در حال خمیازه کشیدن است.

نشانه های اختلال خواب آلودگی

معیارهای تشخیص اختلال خواب‌آلودگی یا هایپرسومنولنس

برای تشخیص اختلال خواب آلودگی یا هایپرسومنولنس، نیاز به معیارهایی است که به کمک آن بتوان این نوع اختلال را شناسایی کرد. معمولا فردی که به این نوع اختلال مبتلا شده باشد، گزارش می کند که با وجود 7 ساعت خواب کافی همچنان به خواب نیاز دارد و با یکی از موارد زیر خود را نشان می دهد:

1. 
   فرد در طول روز بارها می‌خوابد یا چرت می‌ زند.
2. 
   با وجود خواب بیش از 9 ساعت باز هم خسته است و هیچ انرژی برای فعالیت ندارد.

یکی دیگر از معیارهای تشخیص اختلال خواب آلودگی این است که فرد حتی در زمان بیداری نیز کاملا بیدار یا هوشیار نیست و حس گیجی دارد. این نوع اختلال معمولا حدود حداقل 3 بار در هفته و به مدت 3 ماه برای فرد ایجاد می شود.

اختلال خواب آلودگی چگونه تشخیص داده می شود ؟

یکی دیگر از راه های شناسایی اختلال خواب آلودگی این است که فرد در انجام فعالیت های روزانه و زمینه های زندگی فردی، خانوادگی، اجتماعی، شغلی و … دچار نابسامانی و تزلزل شده باشد.

اگر نشانه هایی که فرد مبتلا، دارای آن ها بود، با هیچ نوع اختلال دیگری توجیه نشود و آن علائم به دلیل مصرف برخی داروها نباشد، می توان گفت که فرد به اختلال خواب آلودگی یا هایپرسومنولنس مبتلا شده است.

اما اگر علائم در طول بروز سایر اختلالات مثل نارکولپسی، اختلال خواب مرتبط با تنفس، اختلال خواب – بیداری ریتم سیر کادیان یا پاراسومنیاها باشد و یا با اختلال جسمانی توجیه شود، فرد به اختلال خواب آلودگی مبتلا نیست.

راه های شناسایی اختلال هایپرسومنولنس

درمان اختلال خواب آلودگی یا هایپرسومنولنس

در ابتدا قبل از درمان اختلال خواب آلودگی، باید ریشه آن اختلال شناسایی شود. سپس دو راه برای درمان آن وجود دارد:

1. 
   دارودرمانی برای درمان اختلال خواب آلودگی
2. 
   روان درمانی برای درمان اختلال خواب آلودگی

همانطور که می دانید همه داروها عوارض خاص خود را دارند. داروهایی که برای درمان اختلال هایپرسومنولنس بکار می روند نیز دارای عوارضی است و موجب وابستگی فرد به آن داروها می شود. به همین دلیل، داروها فقط نقش کنترل کننده دارند و از آن ها برای مدت طولانی نباید استفاده کرد.

بنابراین بهترین روش درمان اختلال خواب آلودگی، روان درمانی است. در کنار آن می توان بر اساس تجویز پزشک، از برخی داروها نیز استفاده کرد.

اختلال خواب آلودگی چگونه درمان می شود ؟

دارو درمانی اختلال خواب آلودگی یا هایپرسومنولنس

مهم ترین داروهایی که برای درمان اختلال خواب آلودگی استفاده می شوند عبارتند از:

• 
  آمفتامین‌ها (Amphetamine)
• 
  متیل فنیدات (Methylphenidate)
• 
  مودافینیل (Modafinil)

بهترین دارو برای خواب آلودگی

روان‌ درمانی اختلال خواب آلودگی یا هایپرسومنولنس

برای درمان اختلال خواب آلودگی، از انواع روش های روان درمانی استفاده می شود اما در میان آن ها روش های رفتار درمانی شناختی (CBT)، روانکاوی و هیپنوتیزم درمانی بیش از سایر روش ها کاربرد دارند.

همچنین در روان درمانی مبتلایان به اختلال خواب آلودگی، تکنیک های ریلکسیشن و مدیتیشن برای تنظیم خواب و کنترل آن به این افراد آموزش داده می شود و نتایج خوبی دارد.

در برخی موارد اختلال خواب آلودگی ممکن است به دلیل وجود برخی از مشکلات روانی مثل افسردگی، اضطراب یا وسواس پدید آید، به همین دلیل روانشناس باید ریشه مشکل فرد را شناسایی کند و اگر ریشه ی روانی داشت، به درمان آن بپردازد.

ممکن است ریشه خواب آلودگی فرد، مشکلات روان شناختی باشد و اصلا فرد مبتلا به اختلال خواب آلودگی نباشد. در این صورت باید به درمان مشکلات او پرداخت. همچنین ممکن است خواب آلودگی در اثر مصرف مواد مخدر به وجود آمده باشد که در این حالت باید مشکل اعتیاد شخص برطرف شود.

پس می توان نتیجه گرفت که گاهی خواب آلودگی در اثر سایر مشکلات جسمانی و روانی به وجود می آید پس هر نوع خواب آلودگی را نمی توان به اختلال هایپرسومنولنس نسبت داد.