آیا این عارضه قابل درمان است؟

اسپرماتوسل یا کیست غیر نرمال لوله حمل اسپرم

کیست بیضه (اسپرماتوسل) در مردان: علت، عوارض و درمان

علت دقیق اسپرماتوسل ناشناخته است، اما ممکن است ناشی از انسداد یکی از لوله های اسپرم بر باشد. گاهى اسپرماتوسل را با نام کیست اسپرمی مى شناسند.

کیست اسپرمی معمولا باروری را کاهش نمی دهد و نیازی به درمان ندارد. اگر کیست اسپرمی به اندازه ای بزرگ باشد که باعث ناراحتی فرد شود، پزشک ممکن است از جراحی استفاده کند.

علائم اسپرماتوسل (کیست اپیدیدیم)

این بیماری معمولا باعث ایجاد علامت و نشانه نمى شود و معمولا اندازه ی آن نیز ثابت است. اگر به اندازه کافی بزرگ شود، ممکن است این حالات را احساس کنید:

• 
  درد یا ناراحتی در بیضه ى تحت تاثیر
• 
  احساس سنگینی در آن بیضه
• 
  احساس وجود توده ای در بالا یا پشت بیضه

علل اسپرماتوسل

علت ایجادکننده این بیماری ناشناخته است. کیست اسپرمی ممکن است ناشی از انسداد در یکی از لوله های متعدد درون اپیدیدیم باشد که اسپرم را از بیضه حمل کرده و ذخیره می کند. تروما و التهاب نیز میتوانند نقش مهمی در ایجاد انسداد داشته باشند.

عوامل خطر اسپرماتوسل

به جز افزایش سن، عوامل خطر دیگری برای ایجاد کیست اسپرمی وجود ندارد. اسپرماتوسل اغلب در مردان بین ۲۰ تا ۵۰ سال ایجاد می شود.

عوارض جانبی اسپرماتوسل

بعید است که اسپرماتوسل باعث عارضه اى شود. با این حال، اگر کیست اسپرمی دردناک یا بزرگ است که سبب ناراحتی شما می شود، ممکن است لازم باشد عمل جراحی را برای حذف آن انجام دهید.

جراحی برداشت کیست اسپرمی ممکن است به اپیدیدیم یا وازودفران (لوله ای که اسپرم را از اپیدیدیم به آلت تناسلی انتقال می دهد) آسیب برساند، آسیب به هر کدام از آنها می تواند باروری را کاهش دهد. یکی دیگر از عوارض احتمالی که ممکن است پس از عمل جراحی ایجاد شود عود کردن اسپرماتوسل است، اما احتمال عود آن کم است.

پیشگیری از اسپرماتوسل

• 
  اگرچه هیچ راهی برای پیشگیرى از اسپرماتوسل وجود ندارد، اما باید حداقل یک بار در ماه اسکروتوم خود را آزمایش کنید تا هر گونه تغییر مثل توده را بررسى کنید.
• 
  هر گونه توده ى جدیدی در اسکروتوم شما باید به سرعت مورد ارزیابی قرار گیرد. پزشک شما می تواند به شما چگونگی انجام آزمایش بیضه و اسکروتوم توسط خودتان را آموزش دهد.
• 
  ورزش کنید. اگر به طور منظم ورزش کنید و تمرینات کگل را انجام دهید، شانس خود را برای ابتلا به اسپرماتوسل کاهش می دهید. این نوع تمرینات، عضلات لگن را قوی می کنند.
• 
  یبوست را جدی بگیرید و حتما آن را درمان کنید. از غذاهای سرشار از فیبر استفاده کنید و آب زیادی بنوشید تا از یبوست جلوگیری کنید.
• 
  از بلند کردن اجسام سنگین و فشار آوردن به کمر و لگن خود خودداری کنید.
• 
  وزن اضافی خود را کاهش دهید. اضافه وزن به عضلات لگن فشار می آورد.

همچنین بخوانید:

علت ضعف اسپرم و راه های مناسب برای تقویت اسپرم آقایان

فریز کردن اسپرم در چه مواردی مصرف میشود؟

تشخیص کیست اسپرمی

برای تشخیص اسپرماتوسل نیاز به معاینه ى فیزیکی است. اگر چه اسپرماتوسل به طور کلی دردناک نیست، ممکن است هنگامی که پزشک توده را بررسی می کند، احساس ناراحتى کنید. همچنین ممکن است آزمایشات تشخیصی زیر را انجام دهید:

ترانس ایلومیناسیون

پزشک با نور، اسکروتوم شما را مشاهده کند. اگر اسپرماتوسل باشد، نور نشان می دهد که توده پر از مایع به جای جامد است.

سونوگرافی

اگر نوردهی به طور واضح کیست را نشان نداد، اولتراسوند می تواند به تعیین اینکه چه چیزی ممکن است باشد، کمک کند. این تست که از امواج صوتی با فرکانس بالا برای ایجاد تصاویر ساختاری، استفاده می کند می تواند برای تشخیص تومور بیضه یا سایر علل تورم اسکروتوم استفاده شود.

درمان کیست اسپرمی (اسپرماتوسل)

اگرچه اسپرماتوسل خود به خود بهبود نمى یابد ولی اکثر آنها به درمان نیازی ندارند. آنها معمولا درد و عوارض ایجاد نمی کنند. اگر دردناک باشد، پزشک ممکن است داروهای ضد درد مانند استامینوفن، ایبوپروفن و … را توصیه کند.

جراحی پروستات

یک روش به نام اسپرماتوسلکتومی وجود دارد که به طور کلی سرپایی انجام می شود و در آن از بی هوشی عمومی یا بى حسى موضعى استفاده میشود. در این جراحی، جراح یک برش در اسکروتوم ایجاد میکند و کیست اسپرمی را از اپیدیدیم جدا میکند.

پزشک ممکن است به شما توصیه هایی بکند از جمله:

• 
  به مدت دو تا سه روز برای جلوگیری از تورم، بسته های یخ را روی آن قرار دهید.
• 
  داروهای ضد درد را به مدت یک تا دو روز مصرف کنید.
• 
  دو هفته پس از جراحی برای معاینه به پزشک مراجعه کنید.

آسپیراسیون، با اسکلروتراپی یا بدون اسکلروتراپی

درمان دیگری که اغلب مورد استفاده قرار نمی گیرد، آسپیراسیون است که گاهی به همراه اسکلروتراپی انجام مى شود. در طول آسپیراسیون، یک سوزن مخصوص وارد اسپرماتوسل شده و مایع (آسپیراسیون) خارج می شود.

اگر کیست اسپرمی دوباره ایجاد شود، پزشک ممکن است مجددا توصیه کند که مایع را خارج کند و سپس یک ماده ى شیمیایی تحریک کننده را به داخل کیسه تزریق کند. عامل تحریک کننده باعث می شود که فضای کیسه اشغال شود و خطر بازگشت اسپرماتوسل را کاهش می دهد.

از عوارض احتمالی اسکلروتراپی، آسیب به اپیدیدیم است همچنین ممکن است اسپرماتوسل دوباره بازگردد. به علت تاثیر سوء تزریق مواد اسکلروزان بر روی باروری، اسکلروتراپی معمولا فقط برای مردانى استفاده مى شود که در سن بارورى نیستند.

درمان دارویی کیست اسپرمی (اسپرماتوسل)

درمان دارویی اسپرماتوسل به مصرف قرص‌های خوراکی محدود است که باعث کاهش تورم و درد می‌شوند. تاکنون هیچ دارویی برای درمان یا پیشگیری از اسپرماتوسل طراحی نشده است.

روش‌هایی که از تهاجم کمی برخوردار هستند

دو روش که از تهاجم کمی برخوردارند برای درمان اسپرماتوسل وجود دارد اما به‌ندرت از آنها استفاده می‌شود.

• 
  تخلیه: پزشک از یک سوزن برای سوراخ کردن کیست اپیدیدیم استفاده می‌کند سپس به تخلیه مایع درون آن می‌پردازد.
• 
  اسکلرتراپی: پزشک یک ماده محرک را به درون کیست بیضه تزریق می‌کند که باعث سرعت بخشیدن به فرایند التیام می‌شود و از تجمع مجدد مایع جلوگیری می‌کند.

این روش‌های درمانی مفید و کارآمد هستند اما به‌ندرت مورد استفاده قرار می‌گیرند که علت آن ریسک آسیب دیدن اپیدیدیم است که منجر به مشکلات باروری می‌شود. یکی دیگر از مشکلات شایع آن است که احتمال بازگشت کیست اپیدیدیم وجود دارد.

بنابراین سؤالاتی که بیمار قبل از عمل از پزشک معالج باید مطرح کند، بشرح ذیل می‌باشد:

• 
  علائم احتمالی چه مواردی هستند؟
• 
  چه آزمایشاتی باید انجام دهم؟
• 
  آیا بیماری من موقتی است یا مادام العمری است؟
• 
  آیا اسپرماتوسل، قدرت عمل جنسی را تحت تاثیر قرار می‌دهد؟
• 
  آیا اسپرماتوسل، باروری را مختل می‌کند؟
• 
  آیا درمانی نیاز دارم؟
• 
  چه درمان‌هائی وجود دارد و شما کدام را توصیه می‌کنید؟
• 
  چه عوارض بعد از عمل در انتظار من است؟
• 
  چه مدتی بعد از عمل می‌توانم فعالیت روزانه خود را شروع کنم؟