به گزارش سلام نو، مسجد جامع بجستان یکی از مهمترین آثار تاریخی دوره تیموریان در بجستان است. این مسجد توسط محمدبن فخرالدین بن سیف الدین بن مقدم بجستانی در زمان شاه روح تیموری ساخته شد و تاریخ اتمام آن بر اساس کتیبه ای در مسجد در سال 828 هجری قمری است. این مجموعه بجستان در تاریخ 5 آذر 1380 با شماره ثبت 4502 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
شاهرخ تیموری علاقه زیادی به توسعه داشت. او و همسرش گوهرشاد بناها، مساجد و مدارس زیادی ساختند. خراسان در این دوران شاهد توسعه و ساخت بناهای بسیار زیبا و منحصر به فردی بود که امروزه از آنها به یادگار مانده است و مشهورترین آنها مسجد گوهرشاد مشهد است.
بجستان در جنوب استان خراسان رضوی قرار دارد. وجود محوطه ها و آثار باستانی در مجاورت بجستان دلیل اهمیت و اعتبار تاریخی این شهر است. برخی از مورخان بایستان بر این باورند که این بنا توسط سام نریمان، قهرمان افسانه‌ای ایران ساخته شده است و یا حداقل مربوط به دوره هخامنشیان است. شهرت این شهر در دوره تیموری به حدی بود که حاکمان و بزرگان امروزی تیمور توانستند تیمور را از ویران کردن شهر بازدارند.
مسجد جامع بایستان که یادگار دوران رونق و شکوه تیموری در خراسان است، مهمترین اثر به جا مانده از آن دوره در شهر بایستان است. این مسجد تاریخی و ارزشمند بیش از نیم قرن قدمت دارد.
مسجد جامع بجستان یکی از بناهای دو ایوانی است که در زمان شاهرو (پسر و وارث تیمور) ساخته شده است. مسجد مشتمل بر حیاطی به طول حدود سی متر و عرض بیست و پنج متر، یک ورودی و یک سری ایوان، دو ایوان و یک شبستان است که در اطراف صحن قرار دارند. دو ایوان در دو طرف صحن مربع شکل آن و در انتهای ایوان جنوبی به سمت محراب قبله مقرنس قرار دارد. در ضلع غربی مسجد نیز شبستانی وجود دارد که سقف آن بر ستون هایی بنا شده است. دو ایوان شمالی و جنوبی دارای کتیبه هایی به نشان سال ساخت و تعمیر مسجد است.
مسجد جامع بجستان در دوره های مختلف بازسازی و مرمت شد. بر اساس کتیبه های ایوان شمالی آن، این مسجد توسط حاج ناصرالدین محمد بن احمد در سال 994 هجری قمری در زمان شاه عباس کبیر بازسازی شده است. اخیراً این مسجد با میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی مرمت شده است. طرح ساماندهی این مسجد زیر شبستان در ضلع غربی شبستان با آجر فرش شده است و کانالی برای عبور ابزار نصب در این محوطه ساخته شده است. تمام در و پنجره های قبلی مسجد تعویض شد و در و پنجره های چوبی استادان و هنرمندان مورد استفاده قرار گرفت.
این بنا در تاریخ 5 آذر 1380 به شماره ثبت 4502 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است و پس از گذشت تقریباً 600 سال هنوز این مسجد مورد استفاده بایستانی هاست و به آن سلام می کنند.
چند سال پیش دانشمند آمریکایی به نام برنارد اوکان پس از سفر به بایستان در کتابی با عنوان «معماری تیموری در خراسان» از مسجد بزرگ بایستان به عنوان بنای دوران تیموریان یاد کرد. بنا بر کتیبه وی، این مسجد تقریباً همزمان با مسجد گوهرشاد ساخته شده است.
منبع: تریپ یار