آیا مشکلات بویایی و چشایی با کرونا در ارتباط است؟
کرونا و شیوع آن در جهان این روزها مشکلات فراوانی برای همه افراد و کادر درمانی ایجاد کرده است. طی هفته های اخیر مراجعه به مراکز درمانی به علت اختلال در حس بویایی تاحدی افزایش یافته است.
با توجه به اپیدمی کرونا احتمال وجود رابطه بین این عارضه با بیماری کرونا مورد توجه قرار گرفته و درباره آن گمانه زنی هایی شده است، در این رابطه برخی پزشکان ضمن اذعان نسبت به افزایش مراجعات به علت اختلالات بویایی، اظهارنظر قطعی در این رابطه را به بررسی و مطالعات بیشتر منوط می دانند.
دکتر علی صفوی نائینی عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با بیان اینکه در مدت اخیر افرادی به علت اختلال در حس بویایی و در برخی موارد حس چشایی به مطب های گوش و حلق و بینی و مراکزی که پذیرای بیماران مشکوک به کرونا هستند، مراجعه کرده اند، گفت: با توجه به جدید بودن ویروس کرونای جدید در دنیا و نبود تجربه و مطالعات علمی کافی، نمیتوان در این باره قضاوت کرد و درباره ارتباط این دو مورد با یکدیگر نظر قطعی داد.
وی گفت: اگر کرونا ویروس جدید مطابق سایر ویروسهایی که عصب بویایی را درگیر می کنند چنین خاصیتی داشته باشد، میتوان این برآورد را داشت که این اختلال برگشت پذیر است اما هنوز نمیتوان نظر قطعی ارایه کرد، چراکه مطالعات کافی در این باره انجام نشده است.
راهکارهایی برای بهبود اختلال بویایی و چشایی در روزهای شیوع کرونا
برای درمان التهابات عصبی منجر به اختلال در عملکرد عصب، در بسیاری از موارد داروهای کورتون توصیه میشود اما با توجه به شیوع ویروس کویید ۱۹ یا کرونا ویروس به نظر میرسد تجویز این دارو کار درستی نباشد، چراکه این دارو باعث تضعیف سیستم ایمنی بدن می شود.
از این رو تنها میتوان توصیههای عمومی برای ترمیم التهاب عصب ارایه داد که شامل استراحت کافی، مصرف مایعات و داروهای تقویتی می شود.
رابطه کرونا ویروس با مشکلات بویایی و چشایی
دکتر صفوی با اشاره به فقدان مطالعات علمی در این زمینه و گذشت تنها یک ماه از شیوع بیماری کرونا اضافه کرد: در هفتههای اخیر مراجعه بیمارانی با این عارضه در مطب های گوش و حلق و بینی به وضوح افزایش یافته، به گونهای که پیش از این، تعداد کسانی که به این عارضه دچار میشدند خیلی کمتر از حال حاضر بود.
دکتر صفوی با بیان اینکه احتمال ارتباط اختلال در حس بویایی با کرونا ویروس جدید باید بررسی شود، اظهار کرد: اختلال حس بویایی در حالت کلی دو علت عمده دارد، در دسته اول مواد معطر معلق در هوا به پایانههای بویایی در سقف بینی نمی رسند که علت آن انسداد نسبی در مسیر است و اصطلاحا به آن اختلال بویایی هدایتی گفته می شود.
در دسته دوم اختلالات عصبی رخ داده که یا عصب و یا مرکز حس بویایی در مغز درگیر شده و برآورد ما این است که علت این مسئله در حال حاضر مربوط به درگیری عصبی است، نه اثر انسدادی.
وی تاکید کرد: معمولا بیمارانی که در این چند هفته اخیر مراجعه کرده اند به صورت ناگهانی دچار اختلال در حس بویایی شده و در برخی موارد حس چشایی آنان نیز مختل شده است.
این متخصص با تاکید بر اهمیت بحث بهداشت و پیشگیری در مورد کرونا ویروس جدید، انجام مراقبتهای لازم توسط مردم را ضروری عنوان کرد و افزود: جامعه پزشکی تنها می تواند به مردم آگاهی دهد، اما اجرا و عمل به آن بر عهده مردم است.
وی درباره سابقه این اختلال در سایر کشورها از جمله چین اظهار کرد: تا کنون در چین گزارشی در این مورد انجام نشده که ممکن است یکی از علل آن در اولویت نبودن این موضوع باشد.
این عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با بیان اینکه قضاوت درباره برگشت پذیری التهابات عصب بویایی نیازمند گذشت زمان یکساله است، افزود: از آنجاکه هنوز از این مسئله مدت زمان زیادی نگذشته قضاوت در مورد بازگشت پذیری حس بویایی این افراد نیازمند گذشت زمان است.
دکتر صفوی با بیان اینکه در بسیاری از موارد اختلال بویایی بعد از گذشت چند ماه به خودی خود و توسط بدن فرد بهبود می یابد، افزود: به همین خاطر در حال حاضر نمی توان قضاوت کلی کرد اما استراحت، مصرف مایعات و خواب مناسب میتواند به بهبود این التهابات کمک کند.
این متخصص درباره وضعیت اختلال بویایی در سایر استانها، گفت: همکاران متخصص گوش و حلق و بینی در استانهایی همچون مازندران نیز به افزایش مراجعات به علت اختلالات بویایی اشاره کردهاند.
عارضه اختلالات بویایی حاصل از کرونا برگشتپذیر است
در همین رابطه دکتر مریم واعظ جلالی ویروس شناس و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی نیز درباره نقش ویروسها در ایجاد اختلالات بویایی، توضیح داد: این عارضه در عفونتهای ویروسی اتفاق میافتد و در مورد خانواده کرونا ویروسها نیز این مسئله گزارش شده اما تحقیقات نشان داده این عارضه برگشتپذیر است.
فرضیهای دیگر برای اختلالات بویایی ناشی از کرونا
همچنین دکتر پیام طبرسی استاد گروه عفونی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی نیز درباره این عارضه، اظهار کرد: بسیاری از بیماریهای ویروسی میتوانند باعث ایجاد عارضه در حس بویایی افراد شوند، اما ارتباط بین این عارضه با کرونا ویروس جدید هنوز قابل اثبات نیست و نیازمند تحقیقات بیشتری است و چون تازه حدود دو هفته از شیوع این بیماری در کشور میگذرد تحقیقی در این باره انجام نشده است.
معاون آموزشی مرکز تحقیقات سل و بیماریهای ریوی بیمارستان مسیح دانشوری یادآور شد: اما این عارضه از شکایات شایع بیماران کرونایی بستری در بیمارستان نبوده است.
این متخصص با اشاره به افزایش استفاده از مواد شوینده و ضدعفونی کننده به علت پیشگیری از بیماری کرونا در هفتههای اخیر گفت: می توان ارتباط اختلال بویایی با استفاده از این مواد را نیز به عنوان یک فرضیه در نظر گرفت و بررسی کرد. ممکن است استفاده از دوز زیاد این مواد علت این عارضه باشد، اما نظر دادن درباره آن احتیاج به بررسی دارد.
وی با اشاره به وجود مواردی از این عارضه در حال حاضر، گفت: اما این عارضه در زمانهای دیگر نیز اتفاق میافتد و نمیتوان آن را صددرصد با کرونا مرتبط دانست زیرا از علائم شایع کرونا اختلال بویایی نیست.
به گزارش روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تا کنون آمار رسمی درمورد افراد مبتلا به عارضه اختلال بویایی جمع آوری نشده است و کسب اطلاعات در این زمینه مشروط بر گذشت زمان و انجام تحقیقات علمی است.
نظر متخصصان کشورهای دیگر در مورد رابطه کرونا با اختلال بویایی و چشایی
سازمان جهانی بهداشت شایعترین علائم کرونا را شامل تب، خستگی و سرفههای خشک ذکر کرده است. با این حال پزشکان گوش، حلق و بینی در بریتانیا از مقامهای پزشکی این کشور خواستهاند که به مردم بگویند اگر به یکباره حس چشایی یا بویایی خود را از دست دادهاند و هیچ نشانه دیگری نداشتند، خود را قرنطینه کنند.
کلر هاپکینز، رئیس انجمن راینولوژی بریتانیا به خبرگزاری فرانسه گفت: «هر کاری که بتوانیم برای تاخیر در انتقال ویروس انجام دهیم، حیاتی است.»
هاپکینز روز جمعه گذشته در نامهای به نیرمال کومار رئیس انجمن گوش، حلق و بینی بریتانیا تاکید کره بود که از شنیدن گزارشهای اولیه بیماران مبتلا به ویروس کرونا در ایران و فرانسه که میگفتند حس بویایی خود را از دست دادهاند، تعجب نکرده است.
وی گفت که حدود ۴۰ درصد موارد از بین رفتن ناگهانی حس بویایی در بزرگسالان (آنوسمی) منشا ویروسی دارد و تصور میشود انواع ویروس کرونا که پیش از این شناخته شده بودند عامل بالای ۱۵ درصد آنوسمیها باشند.
اما وی گفت این موضوع زمانی توجهش را جلب کرد که یکی از همکاران ایتالیاییاش در بیمارستانی در شمال این کشور که درگیر ویروس کرونا است شاهد موضوعی در این باره بود. این پزشک متوجه شد تعدادی در بین کادر درمانی که بیشتر با بیماران مبتلا به کرونا در تماس هستند، حس بویایی خود را از دست دادهاند.
هاپکینز گفت: «همه متوجه افزایش بیماران جوانی شدهایم که بدون علامت و نشانه خاصی حس بویایی خود را از دست دادهاند.» وی تاکید کرد که ۹ نفر از ۲۰ بیماری که هفته گذشته ویزیت کرده بود به یکباره قدرت بویایی خود را از دست داده بودند.
این پزشک تصریح کرد که این موضوع بسیار غیر عادی است. وی افزود که این موضوع به مقامهای بهداشتی بریتانیا گفته شد اما آنها اعلام کردند چون جزو علائم شناخته شده نیست، نیازی به قرنطینه وجود ندارد.
متخصصان در چندین کشور، آنوسمی را بهعنوان نشانه بالقوه کووید-۱۹ یا کرونا نامیدهاند. ژِروم سالومون، مدیرکل بهداشت عمومی فرانسه روز جمعه گذشته گفته بود که متخصصان گوش و حلق و بینی در این کشور از افزایش موارد مبتلا به آنوسمی خبر دادهاند.
از سوی دیگر آکادمی گوش و حلق و بینی ایالات متحده آمریکا روز یکشنبه از افزایش شواهدی مبنی بر اینکه آنوسمی و اخلال در چشایی علائم «قابل توجه» ویروس جدید کرونا است خبر داده بود.
هندریک استریک، ویروس شناس آلمانی از دانشگاه بن، در شهر هاینزبرگ به سراغ افرادی رفت که در ماه فوریه گذشته در قرنطینه دو هفتهای قرار گرفته بودند. حدود هزار نفر ماه گذشته در این شهر بهدلیل شیوع ویروس کرونا قرنطینه شده بودند.
او به یک روزنامه محلی آلمانی گفت که حدود دو سوم افراد آلوده به ویروس کرونا گفتهاند حس چشایی و بویایی خود را برای چند روز از دست دادهاند.
کمبود کیتهای تست کرونا در بسیاری از کشورها به این معنی است که اغلب کسانیکه شدیدترین نشانههای ابتلا را دارند بهعنوان بیمار مبتلا به کرونا تایید میشوند. اما تعدادی هستند که علایم ملایمتری دارند و حس بویایی خود را به یکباره از دست میدهند.
نادین دوریس، معاون وزیر بهداشت بریتانیا که تست ویروس کرونای وی مثبت اعلام شد، گفته بود که او نیز حس بویایی و چشایی خود را از دست داده است. وی هفته گذشته در توئیتی نوشت: «تنها چیزی که میتوانم بگویم این است که خوردنیها یا نوشیدنیها گرم هستند یا سرد.»
رودی گابرت، بسکتبال فرانسوی لیگ آمریکا که مثبت اعلام شدن تست کرونایش باعث تعطیلی مسابقات ان بی ای آمریکا شد، نیز در توئیتی نوشت که در چهار روز گذشته نتوانسته بوی چیزی را حس کند.
از زمانیکه هاپکینز این موضوع را اعلام کرده است سیل ایمیلها به سوی او روانه شده است. او تصریح کرد که بسیاری گفتهاند که شاهد این موضوع بودهاند. وی معتقد است افزایش ناگهانی شمار افرادی که به یکباره بویایی و چشایی خود را از دست دادهاند عادی نیست.
این پزشک توصیه میکند که با بروز این علامت باید افراد خود را قرنطینه کنند حتی اگر علایم دیگری نداشته باشند. وی در پایان گفت: «اگر یک نفر از کادر پزشکی آلوده شود و آلودگی را به اطرافیانش منتقل کند، فاجعه است زیرا نیاز است نیروی کار را تا حد امکان سالم نگه داریم.»
بیشتر بخوانید:
پیشگیری از بیماری کرونا با مصرف خوراکیهای مفید
درمان بیماری کرونا در منزل