آکرومگالی چیست؟
آکرومگالی یک بیماری مهم و ناشایعی است که به علت ترشح بیش ازحد هورمون رشد در خون ایجاد می شود. هورمون رشد توسط غده هیپوفیز که در قاعده مغز قرار دارد به داخل جریان خون ترشح می شود.
گردش خون، هورمون رشد را به سایر قسمت های بدن منتقل می کند. در کودکان این هورمون باعث تحریک رشد و نمو می شود و در بزرگسالان بر تعادل انرژی بدن، قوای عضلانی و سلامت استخوان ها مؤثر است.
ترشح بیش ازحد هورمون رشد در کودکان منجر به بیماری «ژیگانتیسم» می شود که این بیماری بسیار نادر است. آکرومگالی در بزرگسالان، به طور عمده در مردان و زنان میانسال رخ می دهد.سالانه سه مورد جدید از آکرومگالی به ازای هر 1 میلیون نفر جمعیت بروز می کند.
عامل ایجاد آکرومگالی چیست؟
آکرومگالی معمولاً به علت یک توده غیر سرطانی در غده هیپوفیز، که آدنوم هیپوفیز نامیده می شود ایجاد می شود. این تومور میزان زیادی هورمون رشد تولید می کند.
علائم و نشانه های آکرومگالی چیست؟
بیمار مبتلا به آکرومگالی معمولاً دارای دست ها و پاهای بزرگی است. در بسیاری از موارد یکی از اولین علائم بیماری تنگ شدن انگشتر و تغییر سایز کفش بیمار است.لب های ضخیم فک و پیشانی جلوآمده افزایش فواصل بین دندان ها و افزایش تعریق از علائم دیگری است.
این تومور همچنین می تواند به بافت هیپوفیز آسیب وارد کند و باعث ایجاد علائم کمبود سایر هورمون های هیپوفیز در بدن شود. درنهایت، گروهی از علائم مانند: سردرد و تهوع ناشی از حجم تومور و تأثیر آن بر بافت های مغزی مجاور ایجاد می شوند.
همچنین بخوانید: علت سردرد بعد از بیدار شدن از خواب چیست؟
علایم دیگر آکرومگالی ممکن‌است شامل موارد زیر باشد:
-
درد مفاصل و آرتریت -
زبر شدن موهای بدن -
بم‌شدن صدا -
مشکلات عصبی -
فشار خون بالا -
بیماری قلبی -
ضخیم‌شدن پوست -
تعریق زیاد و پوست چرب -
سردرد -
خروپف و مشکلات تنفسی -
ضعف و خستگی -
سوزن‌سوزن شدن یا درد در انگشتان دست -
مشکلات بینایی -
میل جنسی پایین‌تر -
تغییرات در چرخه‌ی قاعدگی و ترشحات پستان در زنان -
اختلال نعوظ در مردان
همچنین بخوانید: علائم بیماری آرتریت عفونی (چرکی) و راه درمان این بیماری
چگونه آکرومگالی تشخیص داده می شود؟
درصورتی که آکرومگالی به عنوان تشخیص احتمالی در نظر گرفته شود، پزشک شما یک آزمایش خون برای اندازه گیری سطح هورمون رشد درخواست خواهد کرد.
در این آزمایش که تست تحمل گلوکز نامیده می شود، سطح هورمون رشد خون پس از نوشیدن میزان معینی از قند محلول توسط بیمار اندازه گیری می شود.
به طور طبیعی خوردن قند باعث می شود که غده هیپوفیز تولید هورمون رشد را متوقف کند و درنتیجه مقدار آن کاهش یابد؛ اما یک تومور ترشح کننده هورمون رشد، تولید هورمون را متوقف نمی کند، بنابراین سطح هورمون رشد در خون ثابت می ماند. درصورتی که در این آزمایش میزان هورمون رشد بالاتر از حد طبیعی باشد، اقدام بعدی انجام یک اسکن (MRI هیپوفیز) خواهد بود.
درمان آکرومگالی چگونه است ؟
دکتر، باتوجه به سن، سلامت و همراهی شما، بهترین روش‌ها را به‌کار خواهد بست تا شما بهبود یابید.
سه راه برای درمان آکرومگالی وجود دارد:
-
جراحی -
دارو -
اشعه‌درمانی
جراحی، اولین درمان برای افرادی با تومورهای بزرگ در بخش‌های حساس بدن است و برای بیشتر افراد جواب می‌دهد. جراح تومور را از ریشه از مغز برمی‌دارد. برای این کار، یک برش کوچک در بینی یا داخل لب بالا ایجاد می‌کنند. برخی اوقات ممکن‌است دکتر قبل از عمل دارو تجویز کند تا تومور کوچکتر شود.
پس از عمل جراحی، تنها پس از چند روز، علایم شروع به بهبودی می‌کند. دکتر شما ممکن‌است یکی از این داروها را پس از جراحی برای کنترل یا درمان بیماری و رساندن هورمون به سطح معمولی تجویزکند:
-
مکمل سوماتواستاتین -
آنتاگونیست‌های گیرنده هورمون رشد (pegvisomant) -
آگونیستهای دوپامین (کابرگولین ، بروموکریپتین)
این داروها سطح تولید هورمون رشد را در خون شما کاهش‌می‌دهند و از اثرات آن بر روی بدن جلوگیری می‌کنند.
اگر بخشی از تومور پس از جراحی باقی‌مانده‌باشد، یا اگر پس از مصرف دارو، بازهم نیاز داشتید سطح هورمون رشد را کاهش‌دهید، اشعه‌درمانی به شما کمک می‌کند. اشعه‌درمانی از رشد تومور جلوگیری می‌کند و باعث‌می‌شود بدن زیاد هورمون رشد ترشح نکند.
هوای خودتان را داشته باشید !
وقتی تشخیص داده‌شد که بیماری آکرومگالی دارید، ارتباط با افراد دیگری که این بیماری دارند ممکن‌است کمک‌کننده باشد. از پزشکتان بپرسید که آیا یک کمیته پشتیبانی وجود دارد یا خیر ؟ اگر فکر می‌کنید که صحبت با مشاوران می‌تواند کمک‌کننده باشد، پزشک می‌تواند شما را به آنها ارجاع‌دهد.
به خانواده و دوستان اجازه‌دهید بفهمند چه کاری برای حمایت از شما می‌توانند انجام‌دهند. آنها می‌خواهند کمک‌کنند اما ممکن‌است ندانند چگونه، بنابراین هر چیزی را مفید می‌دانید به آنها بگویید.
صحبت پایانی در مورد آکرومگالی
تجربه خاص شما درمورد آکرومگالی، بستگی به این دارد که چه شرایطی شما را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. با دکتر در ارتباط باشید تا بدانید که درمان چگونه باید پیش رود. از پزشک سوال بپرسید و بدانید وضعیت چگونه و درمان در چه مرحله‌ای است.