آپومورفین چیست و چرا مصرف می شود؟

موارد مصرف آپومورفین

آپومرفین (Apomorphine) برای تشخیص افتراقی سندرم پارکینسون استفاده می شود. آپومرفین همچنین برای تشخیص پاسخ دهی سیستم دوپامینرژیک در انواع سندرم پارکینسون به کار می رود، تا پاسخ دهی بیمار نسبت به لوودوپا مشخص گردد.

بیماری پارکینسون یک اختلال در مغز است در این بیماری راه مغز را هماهنگ با حرکات ماهیچه‌ها تحت تأثیر قرار می‌دهد. در این بیماری تعدادی از سلول‌های جسم سیاه مغز صدمه‌دیده و می‌میرند.

این سلول‌های مغز (نورون‌های دوپامینرژیک)، پیام اعصاب را با تولید یک ماده شیمیایی به نام دوپامین (دوپامین انتقال‌دهنده عصبی اصلی توسط سلول‌های مغز در جسم سیاه ساخته‌شده است) به نخاع منتقل می‌کنند، و این پیام است که حرکات عضلات بدن را کنترل می‌کند.

زمانی که این سلول‌های مغزی آسیب می‌بیند، میزان دوپامین تولید شده کاهش می‌یابد. ترکیبی از کاهش سلول‌های مغزی و سطح پایین دوپامین در سلول‌های این بخش مغز، باعث آهسته و غیرطبیعی شدن پیام‌های عصبی به عضلات می‌شود. که این علائم اصلی بیماری پارکینسون یعنی سفتی، تکان دادن (لرزش) و کندی حرکت را ایجاد می‌کند.

آپومورفین آگونیست گیرنده دوپامین می‌باشد، به این معنی که داروی آپومورفین به عنوان دوپامین بر روی گیرنده‌های مشابه در مغز، عمل می‌کند. درواقع، آن مانند یک جایگزین برای دوپامین عمل می‌کند و این به کاهش علائم بیماری پارکینسون کمک می‌کند.

بعضی از بیماران مبتلابه پارکینسون، وقتی بیماری‌شان پیشرفته می‌شود دچار نوعی از بیماری پارکینسون می‌شوند که در آن، گاهی حرکت برایشان آسان است و در دقایقی بعد، حرکت کردنشان دچار مشکل می‌شود، این بیماری “روشن-خاموش (on-off)” نام دارد.

داروی آپومورفین می‌تواند حالت خاموش بیماری “روشن-خاموش (on-off)” را معکوس کند، اما تأثیر این دارو یک ساعت باقی می‌ماند و از آنجایی‌ که داروی آپومورفین باید زیر پوست تزریق شود، تزریق مداوم موردنیاز است.

به همین دلیل آپومورفین گاهی اوقات به‌ صورت یک انفوزیون مداوم (تزریق مداوم) تجویز می‌شود، که در آن از لوله‌ای با یک سوزن در انتهای آن (کانول نامیده می‌شود) که در زیر پوست وارد می‌شود، استفاده می‌شود. داروی آپومورفین برای بیماران پارکینسون، توسط متخصص تجویز می‌شود و دوز اول داروی آپومورفین باید در بیمارستان و تحت نظر پزشک به شما تزریق شود.

نام تجاری: Apokyn

مکانیسم اثر آپومورفین

آپومرفین محرک قوی گیرنده های دوپامینی D2 است که اثرات بالینی و فارماکولوژیک آن شبیه لوودوپا می باشد، ولی اثرش سریعتر ایجاد می شود. بهبودی علائم پارکینسون با استفاده از آپومرفین، پاسخ دهی مثبت بیمار به لوودوپارا نشان می دهد، آپومرفین همچنین با تحریک در chemoreceptor tigger zone مغز در حدود چند دقیقه می تواند باعث استفراغ شود.

فارماکوکینتیک آپومورفین

به منظور جلوگیری از اثر اولین عبور، این دارو باید از راه تزریق زیر جلدی تجویز شود. شروع اثر این دارو 10-5 دقیقه می باشد. دارو دارای متابولیسم کبدی و دفع کلیوی است.

موارد منع مصرف داروی آپومورفین

مصرف داروی آپومورفین در موارد ضعف تنفسی یا CNS، حساسیت مفرد به اپیوئیدها، شوک، تشنج یا عدم هوشیاری، مشکلات عصبی- روانی یا زوال عقل این دارو نباید مصرف شود. همچنین در صورتی که پاسخ on به لوودوپا با اختلال حرکتی شدید و هیپوتونی یا اثرات روانی همراه باشد، استفاده از آپومرفین توصیه نمی شود.

مصرف آپومورفین در دوران بارداری و شیردهی

مطالعات بر روی حیوانات باردار نشانگر این بود که دارو روی جنین اثرات جانبی دارد، اما مطالعات کافی روی انسان‌ها در انجام نشده است. در صورتی که منافع استفاده از دارو برای زنان باردار از مضرات دارو بیشتر باشد، ممکن است دارو تجویز شود.

ترشح این دارو در شیر مشخص نشده و مصرف آن در دوران شیردهی منع شده است.

تداخلات دارویی آپومورفین

آپومورفین ممکن است عملکرد داروها را تغییر و خطر ابتلا به عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. یک لیست از تمام داروهایی (ازجمله داروهای با نسخه / بدون نسخه و داروهای گیاهی) که استفاده می‌کنید تهیه کرده و آن را با دکتر و داروساز خود به اشتراک بگذارید.

دوز دارو مصرفی خود را بدون مشورت با دکتر خود تغییر نداده و یا مصرف دارو را ترک نکنید.برخی از دارویی که ممکن است با داروی آپومورفین تداخل دارند، عبارت‌اند از:

آلوسترون، داروهای ضد روان‌پریشی (به عنوان مثال، کلرپرومازین (chlorpromazine)، هالوپریدول (haloperidol)، تیوتیکسین (thiothixene))، داروهای خاص برای تهوع (به عنوان مثال، متوکلوپرامید (metoclopramide)، فنوتیازین‌ها(phenothiazines) مانند پروکلرپرازین (prochlorperazine)، مسدودکننده سروتونین (serotonin) مانند اندانسترون (ondansetron)، گرانیسترون(granisetron))، داروهایی برای فشارخون بالا (به عنوان مثال، مسدودکننده‌های بتا مانند آتنولول (atenolol))، وازودیلاتورها (vasodilators) (برای مثال نیترات (nitrates))، “قرص‌های آب” (دیورتیک‌ها مانند فوروزماید (furosemide)، تیازیدها (thiazides)).

بسیاری از داروها همراه با داروی آپومورفین ، ممکن است ریتم قلب (طولانی شدن زمان QT) را تحت تأثیر قرار دهند، ازجمله:

آمیودارون (amiodarone)،دوفتیلید (dofetilide)، پیموزاید (pimozide)، پروکائین آمید (procainamide)، کینیدین (quinidine)، سوتالول (sotalol)، آنتی‌بیوتیک ماکرولید (macrolide antibiotics) (مانند اریترومایسین (erythromycin)).

اگر شما داروهایی که باعث خواب‌آلودگی می‌شوند از جمله الکل، آنتی‌هیستامین‌ها (از قبیل ستیریزین (cetirizine)، دیفن هیدرامین (diphenhydramine))، داروهایی برای خواب و یا اضطراب (مانند آلپرازولام (alprazolam)، دیازپام (diazepam)، زولپیدم (zolpidem))، شل‌کننده‌های عضلانی (مانند کاریسوپرودول (carisoprodol)،سیکلوبنزاپرین (cyclobenzaprine) و مسکن‌ها (مانند کدئین (codeine)، هیدروکدون (hydrocodone)) را مصرف می‌کنید، به دکتر یا داروساز خود بگویید.

برچسب روی تمام داروهایتان را(مانند داروهای سرفه و سرماخوردگی، داروهای لاغری، داروهای التهابی غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن و ناپروکسن) بررسی کنید.زیرا آن‌ها ممکن است،مواد تشکیل‌دهنده‌ای داشته باشند که فشارخون را افزایش دهد و یا نارسایی قلبی را بدتر کند. راجع به مصرف این دارو با داروساز خود مشورت کنید.

نکاتی که قبل از مصرف آپومورفین باید در نظر گرفته شود

برخی از داروها برای افراد با شرایط خاص مناسب نیست، و بعضی داروها نیز درصورتی‌که نیاز به درمان تکمیلی باشد تجویز می‌گردد. بنابراین بهتر است قبل از مصرف داروی آپومورفین ، پزشکتان از موارد زیر مطلع باشد:

• 
  اگر در حالت روشن بیماری “روشن-خاموش(on-off)” قادر به حرکت نیستید و یا حرکات غیر ارادی دارید.
• 
  اگر شما هرگونه مشکلات تنفسی دارید.
• 
  اگر شما مبتلابه بیماری قلبی-عروقی هستید.
• 
  اگر وقتی می‌ایستید به خاطر فشارخون پایین، احساس سرگیجه می‌کنید.
• 
  درصورتی‌که هرگونه بیماری کلیوی و یا کبدی دارید.
• 
  اگر شما دچار هرگونه مشکلات روحی و روانی (مانند جنون یا زوال عقل) هستید.
• 
  درصورتی‌که باردار هستید و یا به نوزاد خود شیر می‌دهید.
• 
  اگر سابقه واکنش آلرژیک به دارویی دارید.

اگر در حال مصرف داروی خاصی هستید. این داروها شامل تمامی داروهای در دسترس است، چه برایتان تجویزشده است و چه بدون تجویز پزشک آن را مصرف می‌کنید نظیر داروهای گیاهی و داروهای مکمل.

عوارض جانبی احتمالی داروی آپومورفین

همه داروها ممکن است عوارض جانبی ایجاد کنند. اما بسیاری از مصرف‌کنندگان نیز هیچ نوع عارضه‌ای بروز نمی‌دهند. یک‌سری از عوارض بعد از گذشت مدت کوتاهی از مصرف دارو،از بین می‌روند.در صورت بروز مستمر هریک از عوارض می‌بایست به پزشک اطلاع داده شود:

احساس مریضی،احساس خواب‌آلودگی، توده‌های کوچک، حساسیت و قرمزی در محل تزریق،احساس سرگیجه،احساس نور در سر، خمیازه کشیدن، گیجی، توهم

نکته مهم: اگر بعد از مصرف داروی آپومورفین ،متوجه هر یک از موارد زیر شدید در اسرع وقت با دکتر خود صحبت کنید:

• 
  تغییر در رفتار : از جمله میل به قمار و یا افزایش میل جنسی.
• 
  به طور ناگهانی به خواب رفتن: بسیار مهم است زیرا در چنین مواقعی نباید رانندگی کنید.

هشدار ها در رابطه با آپومورفین

این دارو باعث تهوع و استفراغ می شود، لذا در بیمارانی که مستعد به تهوع و استفراغ می باشند یا استفراغ برای آنها خطرناک محسوب می شود، آپومرفین باید با احتیاط مصرف شود.

• 
  ارزیابی دوره ای عملکرد کبد، کلیه ، قلب و عروق و سیستم خون ساز ضروری است.
• 
  در موقع تجویز این دارو به همراه لوودوپا ابتدا و سپس هر شش ماه یکبار بروز کم خونی همولیتیک بررسی شود.
• 
  مصرف آن در افراد زیر 18 سال توصیه نمی شود.

توصیه های دارویی آپومورفین

1. 
   در طول درمان با آپومرفین بیمار باید تحت نظر متخصص و در بیمارستان باشد.
2. 
   در تزریقات مکرر، محل تزریق عوض شود.
3. 
   تجویز خوراکی دومپریدون (20 میلی گرم سه بار در روز) دو تا سه روز قبل از و حین تجویز آپومرفین (60-30 دقیقه قبل از مصرف آپومرفین) برای کاهش عوارض جانبی آپومرفین توصیه می شود.

نحوه نگه‌داری داروی آپومورفین

• 
  تمامی داروها را دور از دسترس کودکان نگه‌دارید.
• 
  دارو را در جای خنک، خشک و دور از گرما و تابش نور مستقیم نگه‌دارید.

یبشتر بخوانید:

همه چیز در مورد قرص سافینامید (پارکینسون)

آشنایی کامل با قرص لوودوپا

موارد مصرف قرص پرامی پکسول و عوارض خطرناک این دارو