گستردگی و نفوذ سیاسی ایران در دنیای قدیم وتوسعه و روابط گوناگون ایرانیان با ملل مختلف دنیای آن روزگار و مقتضیات مسئولیت جهانی آنها را باید در فلسفه تعلیم و تربیت آن روز ایران جست وجو كرد.
ایرانیان یكی از بزرگترین ملل دنیای باستان به شمار می رفتند كه در جریان تاریخ جهان ، تاثیرات شگرفی از خود به جای گذاشته و به لحاظ تحولات تاریخی و تسریع در دستیابی به تمدن مطلوب بشری نقش والایی داشتند.
رویكرد ایرانیان باستان به تعلیم و تربیت خردسالان به گونه ای بوده است كه توجه و دلبستگی بسیاری از مورخان و دانشمندان عصر باستان و نیز عصر جدید،چون هرودوت، افلاطون ، گزنفون و بارتولد ، رندگروسیه ، مونتسكیو و دیگران را به خود جلب كرده است .
به تصدیق آنان، همین خصوصیات تربیتی و آموزشی كه تمدن معاصر اروپا آن را اساس سیادت مدنی خود به شمار می آورد ، در ایرانیان كهن وجود داشته است.
به نظر بسیاری از محققان، سرچشمه بعضی از مایه های مدنیت مغرب زمین از تعلیمات اخلاقی و منابع تمدنی ایرانیان تراوش كرده است . با عنایت به همین زمینه بوده است كه پیامبر گرامی اسلام(ص) نیز در تمجید از ایرانیان فرموده اند كه اگر علوم در آسمان ها باشد ، ایرانیان به آن دست خواهند یافت .
اما اخلاق و تمدن نیاكان ما را نباید ناشی از صفات فردی و شخصی دانست ، بلكه باید اذعان داشت كه سبك تعلیم و تربیت و فلسفه اجتماعی آنها بوده است . كه سرچشمه این نوع رفتار و كردار و آثار مدنی بوده و محرك اصلی آنها در خلق چنین فرهنگ وتمدنی گرانقدر گردیده است كه بسیاری از متفكران و محققان قرآن مجید را واداشت كه این گونه از تعلیم و تربیت ایرانیان زبان به ستایش بگشایند.
امید كه مسئولان و جوانان میهن برای آشنایی به دانش وسیع فرهنگ و پرورش نیاكان خود همت گمارند و اگر، نه پیش از دیگر ملل ، كه در حد خود از اندوخته ها و مفاخر عظیم تاریخی خود بهره گیریم ، چرا كه زیبنده نیست خود با آنها بیگانه باشیم .