آشنایی با موارد مصرف منیزیوم سولفات

موارد مصرف و عوارض منیزیوم سولفات

منیزیوم سولفات (Magnesium Sulfate) برای برطرف کردن کمبود منیزیم، آریتمی، بعد از موارد مشکوک به سکته قلبی و جلوگیری از تشنج ناشی از پره اکلامپسی مصرف می‌شود.

تزریق منیزیم سولفات به صورت عضلانی یا وریدی انجام می شود. در صورت وجود انسداد قلبی مصرف منیزیم سولفات ممنوع می باشد. در صورتی که در دوران شیردهی قرار دارید قبل استفاده از منیزیم سولفات باید پزشک را در جریان قرار دهید.

مکانیسم اثر منیزیوم سولفات

مکانیسم اثر منیزیم کاملا شناخته‌شده نیست. اما بر پمپ Na+/K+ATPase، کانالهای سدیمی، پتاسیمی و کلسیمی تأثیر می‌گذارد. همچنین موجب کاهش آزاد شدن استیل کولین در محل اتصال عصب – عضله می‌گردد.

فارماکوکینتیک منیزیوم سولفات

از راه وریدی اثر دارو بلافاصله شروع و حدوود 30 دقیقه ادامه می یابد. این دارو از طریق کلیه‌ها دفع می‌شود. اثر دارو از راه عضلانی پس از یکساعت شروع می‌شود و طول اثر آن 4-3 ساعت است.

موارد و مقدار مصرف منیزیوم سولفات

پیشگیری یا کنترل تشنج در هایپرتنشن بارداری

بالغین: ابتدا 4 گرم منیزیم سولفات در 250 سی سی محلول DW5% به صورت وریدی و 4 گرم به صورت عضلانی در دو طرف سرین به صورت عمیق تجویز می شود. یا 4 گرم منیزیم سولفات وریدی به صورت بولوس و سپس 1 تا 3 گرم در ساعت به صورت انفوزیون وریدی تجویز می شود. حداکثر دوز روزانه منیزیم سولفات 30 تا 40 گرم است.

تشنج ناشی هایپومنیزیم (افت میزان منیزیم)

بالغین : 1گرم منیزیم سولفات عضلانی یا وریدی با 1 تا 2 گرم (10%) منیزیم سولفات وریدی به مدت 15 دقیقه تجویز می گردد سپس هر 4 تا 6 ساعت 1 گرم مینزیم سولفات عضلانی بسته به واکنش بالینی بیمار تجویز می شود.

تشنج ناشی از هایپومنیزیمی در نفریت حاد

کودکان : 0.2میلی گرم بر کیلوگرم منیزیم سولفات 50 درصد به صورت عضلانی هر 4 تا 6 ساعت بسته به نیاز و یا 100 تا 200 میلی گرم بر کیلوگرم به صورت انفوزیون آهسته وریدی تجویز می شود.

نکات با اهمیت در رابطه با منیزیوم سولفات

• 
  عوارض ناشی از افزایش منیزیم عبارت است از تغییر در سطح تفکر و منطق، احساس تنبلی، حرکات آهسته، تنگی نفس، درد در معده و احساس سرگیجه.
• 
  در طول تزریق منیزیم سولفات عوارضی مانند تعریق زیاد، احساس سرما، عدم توانایی در حرکت کردن، کرامپ یا اسپاسم های شدید، احساس بی حسی یا سوزن سوزن شدن و گرگرفتگی را فورا به پزشک اطلاع دهید.
• 
  در حین تزریق مینزیم سولفات وضعیت تنفس، فشار خون، مقدار اکسیژن و سایر علائم حیاتی باید بررسی شود.

موارد منع مصرف منیزیوم سولفات

• 
  حساسیت شدید به دارو
• 
  بلوک قلبی
• 
  صدمات میوکارد
• 
  آنوری
• 
  انقباضات فعال رحم در زایمان

موارد احتیاط در رابطه با منیزیوم سولفات

• 
  اختلالات شدید کلیوی
• 
  بیماری های قلبی
• 
  اختلالات روده ای یا اختلالاتی در معده
• 
  دهیدراته شدن

تداخلات دارویی منیزیوم سولفات

تداخلات دارویی منیزیم سولفات عبارت است از:

• 
  منیزیم سولفات همراه با سایر داروهای تضعیف کننده سیستم عصبی مرکزی باعث دپرسیون شدید اعصاب می شود.
• 
  منیزیم سولفات تاثیرات داروهای بلوکه کننده عصبی – عضلانی را تشدید می کند.
• 
  از مصرف توام سولفات منیزیم با گلیکوزیدهای قلبی باید خودداری کرد.

عوارض جانبی منیزیوم سولفات

هر دارو به موازات ایجاد اثرات درمانی مورد نظر، ممکن است سبب بروز عوارض ناخواسته نیز بشود. اگرچه کلیه این عوارض در یک فرد مشاهده نمی شود ولی در صورت بروز هر یک از عوارض زیر با پزشک معالج مشورت نمایید. عوارض منیزیم سولفات عبارت است از:

• 
  CNS: خواب آلودگی، فلج شل عضلانی، هایپورفلاکسی.
• 
  CV: برادیکاردی، هایپوتنشن (افت فشار خون)، برافروختگی صورت، آریتمی، تضعیف میوکارد.
• 
  Other: اسهال، تعریق شدید، هایپوترمی

مصرف منیزیوم سولفات در بارداری و شیردهی

مصرف منیزیم سولفات در بارداری: مصرف سولفات منیزیم در حاملگی توصیه نمی شود. داده های کنترل شده ای در بارداری انسان در دسترس نیست. منیزیم سولفات می تواند از جفت عبور کند. عوارض سولفات منیزیم بر جنین عبارت است از افت فشار خون و هایپوتونی. غلظت سرمی در جنین مشابه مادر می باشد.

برخی گزارشات نشان داده است که در صورت مصرف منیزیم سولفات به مدت بیش از 5 تا 7 روز، احتمال وجود برخی ناهنجاری ها مانند هایپوکلسمی، دمینرالیزاسیون اسکلتی، استئوپنی و برخی ناهنجاری های اسکلتی در جنین وجود دارد. علاوه بر این افزایش احتمال شکستگی در نوزاد نیز گزارش شده است.

مصرف منیزیم سولفات در دوران شیردهی: مصرف منیزیم سولفات در دوران شیردهی توصیه نمی شود. غلظت منیزیم در شیر مادر دو برابر غلظت دارو در سرم خون مادر می باشد. 50 تا 90 درصد منیزیم موجود در شیر جذب می شود. پس از قطع وریدی منیزیم سولفات، منیزیم ظرف 24 ساعت از شیر مادر پاک می شود.

توجهات پزشکی – پرستاری طی مصرف منیزیوم سولفات

1. 
   منیزیم سولفات برای درمان یبوست درمانی علامتی محسوب می شود و در مورد علت یبوست باید تحقیق شود (مصرف مایعات و فیبر غذایی، ورزش را می توان به بیمار توصیه کرد).
2. 
   روزانه میزان ورود و خروج مایعات بدن را کنترل کنید.
3. 
   وضعیت تنفسی بیمار را در طول درمان با منیزیم سولفات مرتبا چک کنید.
4. 
   در صورت مشاهده این علائم مصرف منیزیم سولفات را قطع کنید: شکم درد، تهوع و استفراغ و خونریزی رکتال.
5. 
   علائم مسمومیت با منیزیم را بشناسید و گزارش کنید: گیجی، عطش،هایپورفلکسی و رتالژی.
6. 
   مصرف طولانی مدت منیزیم سولفات ممکن است سبب بروز سنگ ادراری شود.
7. 
   تزریق منیزیم سولفات به صورت عضلانی باید به صورت عمیق در عضلات بزرگ انجام شود.
8. 
   برای وقوع احتمالی مسمومیت با منیزیم آمادگی لازم را داشته باشید.
9. 
   گلوکونات کلسیم را برای رفع مسمومیت در دسترس داشته باشید.
10. 
    برای تزریق منیزیم سولفات به صورت وریدی می توانید از پمپ انفوزیون استفاده کنید.
11. 
    سرعت تزریق منیزیم سولفات حداکثر 150 میلی گرم بر دقیقه می باشد.
12. 
    قبل و بعد از تجویز منیزیم سولفات رفلکس های بیمار را کنترل کنید.

توجهات بیمار – خانواده در دوره مصرف منیزیوم سولفات

منیزیم سولفات می تواند به صورت خوراکی به عنوان ملین استفاده شود. بنابراین اندیکاسیون مینزیم سولفات خوراکی متفاوت از منیزیم سولفات تزریقی می باشد.

هشدار ها در رابطه با منیزیوم سولفات

1. این دارو در نارسایی کبدی و یا کلیوی باید با احتیاط فراوان تجویز شود.

2. در طول مدت تجویز این دارو ،‌غلظت منیزیم و سایر الکترولیت‌های خونی مرتبا کنترل شود.

3. تزریق داخل عضلانی این دارو دردناک است

4. در طول مصرف این دارو در اکلامپسی ، ECG، فشار خون و علائم افزایش غلظت پلاسمایی باید کنترل شود و در صورت بروز نشانه‌های مسمومیت با منیزیم(عدم رفلکس زانو، ضعف، تهوع، احساس داغ شدن، برافروختگی، خواب‌آلودگی، تاری دید و لرزش صدا) تزریق گلوکونات کلسیم توصیه می‌شود.

5. محلول 50% این دارو قبل از انفوزیون وریدی باید تا غلظت 20% رقیق شود.

شرایط نگهداری منیزیوم سولفات

منیزیم سولفات باید در دمای 15 تا 30 درجه سانتی گراد نگاهداری شود.

داروهای هم گروه منیزیوم سولفات

• 
  کاربامازپین
• 
  فلبامات
• 
  گاباپنتین
• 
  لاموتریژین
• 
  لوتیراستام
• 
  اکس کاربازپین
• 
  پرگابالین
• 
  روفینامید
• 
  تیاگابین
• 
  توپیرامات
• 
  سدیم والپروات
• 
  زونیساماید
• 
  ویگاباترین

بیشتر بخوانید:

قرص منیزیم | آشنایی با فواید و عوارض قرص منیزیم

مکمل منیزیم و فواید آن برای بدن

۱۰ فایده شگفت انگیز روغن منیزیم برای سلامت بدن

منیزیم مالات چیست و چه خواصی برای سلامت بدن دارد ؟