موارد مصرف ارگوتامین- سی
ارگوتامین- سی (Ergotamine-C) ترکیب ارگوتامین و کافئین برای درمان سردردهای عروقی، مانند حملات حاد میگرن و یا انواع میگرن که به سایر داروهای ضد درد پاسخ نمی‌دهد، استفاده می شود.
ارگوتامین- سی علاوه بر درمان سردردهای عروقی مانند میگرن برای قطع خونریزی رحمی بعد از زایمان و سقط مناسب است و گاه در درمان افت فشار خون در حالت ایستاده (ناشی از بی‌کفایتی اعصاب خودکار) استفاده می‌شود.
نام تجاری: Cafergot
مکانیسم اثر ارگوتامین- سی
ارگوتامین: این دارو گیرنده‌های آلفا- آدرنرژیک را تحریک کرده و با مقادیر درمانی عروق محیطی را تنگ می‌کند (اگر تونیسیته عروق کم باشد). با این وجود، اگر تونیسته عروق زیاد باشد، این دارو موجب گشاد شدن عروق می‌شود. این دارو با مقادیر زیاد یک مسدودکننده رقابتی آلفا- آدرنرژیک است.
ارگوتامین با مصرف مقادیر درمانی برداشت مجدد نوراپی نفرین را مهار می‌کند که این امر فعالیت تنگ کننده عروق آن را افزایش می‌دهد. این دارو به‌عنوان یک آنتاگونیست ضعیف تر سروتونین، سرعت افزایش یافته تجمع پلاکتها توسط سروتونین را کم می‌کند.
ارگوتامین- سی در درمان سردردهای عروقی، ارگوتامین احتمالاً به طور مستقیم سبب تنگی بسترهای شریانی گشاد شده کاروتید می‌شود، در حالیکه دامنه ضربان را کاهش می‌دهد. به نظر می‌رسد اثرات سروتونینرژیک و کاتکول آمین این دارو نیز در این اثر درگیر هستند.
فارماکوکینتیک ارگوتامین- سی
جذب ارگوتامین آهسته و ناکامل است، اما کافئین جذب آن را تسهیل می‌کند. متابولیسم آن احتمالا کبدی است و نیمه عمر آن حدود 2 ساعت است. دفع آن از صفرا است. کافئین به خوبی و سهولت از مجرای گوارش جذب و در تمام قسمتهای بدن انتشار می‌یابد . متابولیسم آن کبدی است و از راه دفع آن نیز کلیوی است.
موارد و مقدار مصرف ارگوتامین- سی
پیشگیری یا کنترل سردردهای عروقی، مانند میگرن و سردردهای خوشه‌ای
بزرگسالان: یک قرص به هنگام شروع حمله سردرد مصرف می‌شود، که در صورت نیاز، بعد از 60-30 دقیقه تکرار می‌شود. در صورت لزوم تکرار مصرف، در شروع حمله بعدی دو قرص تجویز می‌شود، که در صورت نیاز، بعد از 60-30 دقیقه مجدداً تکرار می‌گردد. بدین ترتیب، مقدار مصرف افزایش داده می‌شود تا جایی که فقط یک مقدار مصرف دارو برای جلوگیری از حمله کافی باشد یا مقدار اولیه به پنج قرص برسد. حداکثر مقدار مصرف تا 10 قرص در هفته است.
کودکان: در کودکانی که سن بیشتری دارند یا در سنین بلوغ هستند، یک قرص تجویز می‌شود که در صورت نیاز، بعد از30 دقیقه تکرار می‌گردد.
عوارض جانبی ارگوتامین- سی
-
قلبی- عروقی: بی حسی یا احساس سوزش در انگشتان دست و پا ، برادیکاردی یا تاکیکاردی سینوسی گذرا، اسپاسم شریانی، نشانه‌های اختلال در گردش خون محیطی (اندامهای انتهایی دردناک، بی حس و سرد همراه با، یا بدون پارستزی، کاهش یا فقدان نبض در اندامهای گرفتار، سندرم لنگش متناوب)، بی‌کفایتی شریان کرونر، بروز ناگهانی یا تشدید آنژین صدری. -
دستگاه گوارش: تهوع، استفراغ، درد شکم، اسهال، درد اپیگاستر، کولیت ایسکمیک. -
سایر عوارض: ضعف در ساق پا، ادم موضعی، درد یا سفتی عضلات، خستگی، پرنوشی، خارش. -
توجه: در صورت بروز حساسیت مفرط، علائم و نشانه‌های اختلال در گردش خون، سردردهای شدید، یا بدتر شدن میگرن، باید مصرف دارو قطع گردد.
مسمومیت با ارگوتامین- سی و درمان آن
تظاهرات بالینی: اثرات ناشی از اسپاسم عروق ، تهوع، استفراغ، سستی، اختلال در فعالیت روانی، دلیریوم، تنگی نفس شدید، کمی فشار خون، زیادی فشار خون، نبض سریع و ضعیف، بیهوشی، اسپاسم اندامها، حملات تشنجی و شوک.
درمان: شامل درمانهای حمایتی و علامتی، همراه با پیگیری دقیق و طولانی مدت وضعیت بیمار می‌شود. در صورت هوشیار بودن بیمار، باید با واداشتن او به استفراغ یا شستشوی معده، دارو را از بدن خارج کرد. در صورتی که بیمار در حال اغما باشد، شستشوی معده بعد از قرار دادن لوله داخل نای و پر کردن کیسه هوای آن انجام می‌گیرد. از ذغال فعال و ملین نمکی (سولفات منیزیم ) می‌توان استفاده کرد. در صورت بروز اسپاسم عروق، اندامهای دچار ایسکمی را باید به طور غیرمستقیم گرم کرد. در صورت لزوم، داروهای گشادکننده عروق (نیتروپروساید، پرازوسین، یا تولازولین) و برای درمان تشنج، دیازپام تزریقی مصرف می‌شوند. دیالیز نیز ممکن است مفید باشد.
مصرف ارگوتامین- سی در دوران بارداری و شیردهی
گروه X : این گروه از داروها، بیانگر ایجاد اختلالات، آسیب‌ها و ناهنجاری‌های روی جنین بوده‌است. به دلیل آسیب به جنین و خطر بالای مصرف دارو، مصرف این داروها در دوران بارداری ممنوع است و به آن‌ها داروهای ممنوعه در بارداری می گویند.
مصرف در شیردهی: ارگوتامین در شیر ترشح می‌شود و بنابراین، باید طی شیردهی با احتیاط مصرف شود.مصرف بیش از حد و طولانی مدت دارو ممکن است موجب مهار ترشح شیر شود.
تداخلات دارویی ارگوتامین- سی
-
مصرف همزمان با پروپرانولول یا سایر داروهای مسدودکننده بتا- آدرنرژیک ممکن است اثرات تنگ کننده عروق ارگوتامین را تشدید کند. -
مصرف همزمان سایر داروهای محرک سیستم اعصاب مرکزی (CNS) با کافئین ممکن است موجب تحریک بیش از حد CNS و در نتیجه ، سبب بروز عصبانیت، تحریک‌پذیری یا بی‌خوابی و احتمالاً تشنج یا آریتمی قلبی شود. -
مصرف همزمان فنیل پروپانول آمین با کافئین اثرات مقلد سمپاتیک و محرک CNS هر دو دارو را تشدید می‌کند و در نتیجه ، سبب بروز عصبانیت، بی‌خوابی، بی‌قراری و تهوع می‌شود. -
مصرف همزمان داروهای مهارکننده مونوآمین اکسیداز (MAO) با مقادیر زیاد کافئین ممکن است موجب بروز آریتمی خطرناک قلبی یا زیادی شدید فشار خون، به علت عوارض جانبی مقلد سمپاتیک کافئین شود.
ملاحظات اختصاصی ارگوتامین- سی
علاوه بر ملاحظات مربوط به تمامی داروهای مسدودکننده آلفا- آدرنرژیک، رعایت موارد زیر نیز توصیه می‌شود:
1- مصرف این دارو با شروع اولین علائم سردرد، و یا بلافاصله بعد از شروع آن، بیشترین اثر را خواهد داشت. بعد از مصرف دارو، بیمار باید در محیطی آرام و کم نور استراحت کند.
2- دارو باید در یک ظرف مقاوم به نور نگهداری شود.
3- برای تعیین امکان ارتباط بین بعضی از غذاها و شروع سردرد، سابقه رژیم غذایی بیمار معلوم گردد.
4- با قطع مصرف دارو ممکن است سردردهای واجهشی و یا افزایش مدت یا دفعات بروز سردرد اتفاق افتد.
5- در صورت تنگی شدید عروق همراه با نکروز بافتها، تزریق وریدی نیتروپروساید سدیم یا تزریق داخل شریانی تولازولین، و نیز تزریق وریدی هپارین و دکستران 40 ده درصد در دکستروز پنج درصد تزریقی ممکن است از ترومبوز و توقف خون در عروق جلوگیری کند.
نکات قابل توصیه به بیمار در حین مصرف ارگوتامین- سی
1- در صورت بروز هرگونه بیحسی یا احساس سوزش در انگشتان دست یا پا، یا بروز تاولهای قرمز یا بنفش بر روی دست یا پا، فوراً به پزشک اطلاع دهید.
2- از مصرف فرآورده‌های حاوی الکل خودداری کنید، زیرا ممکن است سردرد را تشدید کند. از استعمال دخانیات نیز خودداری کنید، زیرا ممکن است عوارض جانبی دارو را افزایش دهد.
3- از قرار گرفتن در محیط خیلی سرد به مدت طولانی خودداری کنید، زیرا ممکن است عوارض جانبی دارو را افزایش دهد.
4- در صورت بروز عفونت یا هرگونه بیماری، فوراً به پزشک اطلاع دهید، زیرا ممکن است حساسیت به اثرات دارو را افزایش دهند.
5- بعد از قطع مصرف دارو، تطبیق بدن بیمار به مقدار ومدت زمان مصرف دارو بستگی دارد.
6- در صورت بیحسی مداوم یا احساس سوزش و درد شکمی، عضلانی یا درد سینه، فوراً به پزشک اطلاع دهید.
7- دارو را بیش از مقدار تجویز شده مصرف نکنید.
8- مصرف این دارو در بیماران سالخورده باید با احتیاط همراه باشد.
9- بی‌ضرری و اثربخشی مصرف ارگوتامین در کودکان ثابت نشده است. از این رو، این دارو در کودکان باید با احتیاط تجویز شود.
توصیه های دارویی ارگوتامین- سی
1. مصرف دارو با شروع اولین علائم میگرنی بیشترین اثر را دارد.
2. به بیمار توصیه می‌شود پس از مصرف دارو به مدت 2-1 ساعت در اتاق تاریک استراحت نماید.
3. از استعمال دخانیت باید خودداری شود.
4. این دارو نباید بیش از مقدار توصیه شده مصرف شود.
5. در صورتی که مصرف مقادیر معمول سبب رفع سردرد نشود باید به پزشک مراجعه شود.
شرایط نگهداری ارگوتامین- سی
ارگوتامین را در دمای 15 تا 30 درجه سانتی گراد نگاهداری کنید.
داروهای هم گروه ارگوتامین- سی
-
دی هیدروارگوتامین -
ارگوتامین تارترات -
فنوکسی بنزامین -
فنتولامین
بیشتر بخوانید:
داروهای گیاهی مناسب میگرن درد
درمان سر درد های عصبی و میگرن با طب سنتی و گیاهان دارویی
رفع سردردهای میگرنی با اسپری میگرن کات
