موارد مصرف و عوارض رابپرازول
رابپرازول (Rabeprazole) در درمان زخم های خوش خیم معده و دوازدهه، زخم های وابسته به هلیکوباکتری پیلوری، سندروم زولینگر- الیسون، کاهش اسید معده در جراحی و پیشگیری کوتاه مدت بازگشت محتویات معده و درمان بیماری به کار برده می شود. این دارو می تواند در درمان سوء هاضمه و بیماری رفلاکس٬ همچنین در پیشگیری و درمان زخم های مرتبط با NSAIDs استفاده شود.
در افرادی که نیاز به مصرف مزمن NSAID دارند بعد از بهبود زخم مقدار مصرف رابپرازول کاهش نمی یابد زیرا امکان پیشرفت زخم بدون علائم وجود دارد. این دارو ممکن است علائم سرطان معده را بپوشاند و در افراد پرخطر باید قبل از شروع درمان بیمار از نظر بدخیمی معده بررسی شود
رابپرازول می تواند در کاهش تخریب مکمل های آنزیم های پانکراسی در بیماران مبتلا به سیستیک فیبروزیس به کار رود. مقدار بالای این دارو برای کنترل ترشح اسید معده در سندرم زولینگر – الیسون به کار می رود.
مکانیسم اثر رابپرازول
دارو از طریق مهار K+/H+ ATPase سبب مهار فعالیت پمپ پروتون در سطح ترشحی سلول های پاریتال معده شده و در نتیجه سبب مهار ترشح اسید معده می شود.
فارماکوکینتیک رابپرازول
اوج غلظت پلاسمایی طی دو تا دو و نیم ساعت بعد از دوز خوراکی ایجاد می شود. میزان زیست دستیابی خوراکی حدود 77% می باشد و بعد از دوز منفرد یا چندتایی تغییری نمی کند. 98% به پروتئین های پلاسما اتصال دارد و به طور وسیع در کبد متابولیزه می شود که این امر عمدتاً توسط سیتوکروم 450-P و ایزوآنزیم CYP2C9 صورت می گیرد. اکثر متابولیت ها (حدود 80%) از طریق ادرار دفع می شوند و باقی مانده در صفرا دفع می گردند. نیمه عمر حذف نهایی آن حدود یک ساعت است که در اختلالات کبدی افزایش می یابد مثلاً در بیماران سیروزی نیمه عمر دارو 3 تا 6 ساعت می باشد.
موارد و مقدار مصرف رابپرازول
الف) التیام موارد سایشی یا زخمی رفلاکس ازوفاژیت (GERD).
-
بزرگسالان: 20 میلی گرم خوراکی روزانه به مدت 8 – 4 هفته. در صورت لزوم ممکن است هشت هفته به دوره درمان افزوده گردد.
ب) درمان نگهدارنده موارد سایشی یا زخمی رفلاکس ازوفاژیت (GERD).
-
بزرگسالان: 20 میلی گرم خوراکی روزانه.
پ) التیام زخمهای دئودنوم.
-
بزرگسالان: 20 میلی گرم خوراکی روزانه پس از صبحانه به مدت چهار هفته .
ت) افزایش ترشح اسید، شامل سندرم زولینجر – الیسون.
-
بزرگسالان: 60 میلی گرم خوراکی روزانه که ممکن است این دوز تا 100 میلی گرم خوراکی روزانه و یا 60 میلی گرم خوراکی دو بار در روز افزایش یابد.
ث) در رژیم ریشه کنی هلیکوباکترپیلوری به منظور کاهش عود زخم دئودنوم.
-
بزرگسالان: 20 میلی گرم خوراکی دو بار در روز همراه با آموکسی سیلین 1000 میلی گرم خوراکی دو بار در روز و کلاریترومایسین 500 میلی گرم دو بار در روز به مدت هفت روز.
مصرف رابپرازول در دوران بارداری و شیردهی
مصرف این دارو در زنان باردار اکیدا ممنوع است و جزء گروه X طبقه بندی می شود. ممکن است باعث مرگ یا نقص عضو جنین گردد. اطلاعاتی در رابطه با ترشح دارو در شیر موجود نمی باشد. در چنین شرایطی شیردهی یا مصرف دارو باید متوقف شود.
عوارض جانبی رابپرازول
-
عوارض جانبی این دارو شامل اختلالات گوارشی: تهوع٬ استفراغ٬ دردهای شکمی٬ نفخ٬ اسهال و یبوست است -
عوارض کمتر شایع مانند سردرد٬ خشکی دهان٬ خیز محیطی٬ گیجی٬ خستگی٬ اختلالات خواب٬ راش پوستی٬ کهیر٬ درد عضلانی و درد مفاصل گزارش شده است. -
عوارض نادری مانند اختلال در حس چشایی٬ زردی٬ التهاب کبد٬ واکنش های افزایش حساسیتی٬ تب٬ افسردگی٬ ژینکوماستی٬ نفریت بینابینی٬ اختلالات خونی٬ تعریق٬ حساسیت به نور٬ آلوپسی و سندرم استیونس جانسون مشاهده شده است -
این دارو با کاهش اسید معده خطر عفونت های گوارشی را افزایش می دهند
تداخلات دارویی رابپرازول
-
آمپی سیلین، دیگوکسین، نمکهای آهن، کتوکونازول در صورت مصرف با این دارو جذب شان افزایش می یابد. -
کلاریترومایسین باعث افزایش سطح سرمی رابپرازول می گردد. -
مصرف این دارو باعث مهار متابولیسم سیکلوسپورین می گردد. مصرف همزمان این داروها با احتیاط صورت گیرد.
مسمومیت با رابپرازول و درمان آن
درمان شامل اقدامات حمایتی و علامتی است. این دارو آنتی دوت اختصاصی نداشته و به دلیل اتصال پروتئینی بالا توسط کبد متابولیزه نمی گردد.
هشدار ها در رابطه با رابپرازول سدیم
-
این دارو باید در بیماران مبتلا یا دارای سابقه ابتلای به بیماری مزمن کبدی، با احتیاط مصرف گردد. -
مصرف طولانی مدت رابپرازول ممکن است باعث کمبود ذخیره منیزیم و ویتامین ب ۱۲ شود -
همچنین مصرف طولانی مدت رابپرازول بیش از یک سال پوکی استخوان را تشدید می کند
ملاحظات اختصاصی رابپرازول
1- در صورت عدم بهبودی زخم دئودنوم یا GERD یک دوره درمان اضافی باید در نظر گرفته شود.
2- پاسخ علامتی به درمان، رد کننده موارد احتمالی بدخیمی دستگاه گوارش نمی باشد.
3- در صورت عدم حساسیت ارگانیسم به کلاریترومایسین از درمان ضد میکروبی جایگزین استفاده شود.
4- آنافیلاکسی ممکن است در بیماران با سابقه حساسیت به پنی سیلین بوجود آید.
5- در خانمهای باردار جهت ریشه کنی هلیکوباکترپیلوری از کلاریترومایسین استفاده نشود.
توجه: در درمان ریشه کنی هلیکوباکترپیلوری به دلیل احتمال بروز کولیت سودومبران در اثر مصرف کلاریترومایسین و آموکسی سیلین، بیمار به دقت پایش شود.
نکات قابل توصیه به بیمار در حین مصرف رابپرازول
-
به بیمار تاکید شود، دارو باید بر اساس دستور تجویز مصرف گردد. -
به دلیل فرمولاسیون آهسته رهش دارو ، بیمار باید از خرد نمودن و یا جویدن آن خودداری نماید. -
دارو بدون توجه به غذا قابل استفاده می باشد. -
در صورت بروز سوءهاضمه، اسهال و کهیر طی درمان، به پزشک مراجعه شود. -
در صورت اثبات وجود سرطان معده از مصرف این دارو باید خودداری گردد. -
کپسول دارو باید بلافاصله قبل از غذا و ترجیحاً در صبح مصرف شود.
بیشتر بخوانید:
علت زخم اثنی عشر یا دوازدهه (Duodenal ulcer) چیست و چگونه تشخیص …
زخم اثنی عشر : پیشگیری و درمان
علت درد معده چیست؟
علائم عفونت معده
