ضرب المثل اشک آور یعنی چه؟
عبارت فوق، اصطلاحی است که دریانوردان و آوازخوانان به کار می برند که چون نیاز به وسعت فکر می کنند و می خواهند باده بنوشند، ساقی مجلس را صدا می زنند و می گویند: اشک بریز یا به عبارت دیگر اشک بریز، یعنی اشک. همان باد و شراب هستند و البته از ساقی و گردان مجلس کمی – نه زیاد – بپرسند تا باد بند نیاید و از این شادی زیاد شود.
یک لیوان شراب در قدیم حیله گری و برای هرکس تا خطی که می یافت شراب می ریختند و لذت دیگران تمام نمی شد.
این هفت خط عبارت بودند از:
اولی خط مناسب بود و آن خط لب بود و بعد از آن شراب می ریختند. برخی از فرهنگ نویسان خط جام را خط جام جم نیز گفته اند که همان خط لب جام است. حالا بادگیرها با وزش باد به هم تعارف می کنند و می گویند: مرا اینطور بکش. کلمه «مهربان بکش» برگرفته از همان هفت بیت جام جم است یعنی: «بقیه را بنوشید تا چیزی در آن نماند. شیشه”.
خط دوم خط بغداد بود که معروف ترین خط جام نیز نامیده می شد.
سومین خط بصره بود که از خط بغداد پایین تر بود.
خط چهارم ازرک با روایات مختلف، خط شب و خط سیاه و فرهنگ خطوط سبز نوشته شده است. این خط کاملاً وسط فنجان بود و برای کسانی که مشروب می‌نوشیدند عالی بود.
پنجم صف اشک است که خط خطر نیز نامیده می شود و در شکر و ورشکستگی.
ردیف ششم هفدهم بود و ردیف هفتم جعلی بود که در جرگه شراب خواری و استعمال آن کاملا رعایت می شد توانایی خود را ننوشید.
با توجه به محتوای سطور بالا. خط اشک را خط پنجم جام جمشید می گفتند و مقدار شراب تا این خط جام کمتر از حد متوسط و متوسط بود. به همین دلیل، شراب خواران این مقدار اندک شراب را در قطره ای می ریزند که از ابر سیاه می چکد یا روی یک لیوان شراب می ریزند. یعنی اشک را تعبیر می کردند. به قول آقای فریدون نوزاد: «هنوز در بین مستها اشک ریختن و اشک بلبل و بالاخره اشک ریختن رایج است.» اشباع، و فقط اشک به عنوان پایان خوب لازم است.